Aleksiej Pawłowicz Okładnikow (ros. Алексей Павлович Окладников, ur. 20 września?/3 października 1908 roku we wsi Konstantinowszczyna w guberni irkuckiej, obecnie znanej jako wieś Konstantinowka w obwodzie irkuckim; zm. 18 listopada 1981 w Nowosybirsku) był rosyjskim archeologiem, historykiem oraz etnografem.
Życiorys
Okładnikow pochodził z rodziny chłopskiej. W 1925 roku ukończył szkołę średnią, a następnie kontynuował naukę w Irkuckim Technikum Pedagogicznym. W 1929 roku przeniósł się na Wydział Historyczny Irkuckiego Instytutu Pedagogicznego. Już w 1928 roku rozpoczął swoje badania archeologiczne, uczestnicząc w licznych ekspedycjach naukowych, m.in. w rejonie rzek Angary i Amur oraz w mieście Brack. Po ekspedycji z 1935 roku osiedlił się w Leningradzie, gdzie w 1938 roku ukończył studia w Instytucie Historii i Kultury Materialnej, a do 1961 roku pracował w tym instytucie. W 1936 roku prowadził ekspedycję archeologiczną, podczas której odkrył stanowisko Buret´ nad Angarą. W 1938 roku uczestniczył w ekspedycji w Uzbekistanie, gdzie odkrył pozostałości neandertalczyka w grocie Teszik Tasz. W latach 1940–1945 kierował ekspedycją historyczno-archeologiczną w Jakucji. W 1947 roku uzyskał tytuł doktora nauk historycznych, a w 1962 roku został profesorem. Po utworzeniu w 1961 roku Syberyjskiego Oddziału Akademii Nauk ZSRR przeniósł się do Nowosybirska, gdzie objął stanowisko zastępcy dyrektora Instytutu Ekonomii i Organizacji Produkcji Przemysłowej Syberyjskiego Oddziału Akademii Nauk ZSRR. W latach 1962–1981 był również profesorem i kierownikiem katedry historii ogólnej na Nowosybirskim Uniwersytecie Państwowym. W grudniu 1966 roku zorganizował i objął kierownictwo w Instytucie Historii, Filologii i Filozofii Syberyjskiego Oddziału Akademii Nauk ZSRR, którym zarządzał do końca swojego życia. Prowadził badania na Syberii, Dalekim Wschodzie, w Azji Środkowej oraz Mongolii. W latach 1949, 1960–1964 oraz 1966–1981 kierował ekspedycjami do Mongolii, a w latach 1966–1973 i 1975–1981 był zaangażowany w radziecko-mongolską ekspedycję historyczno-kulturalną. Odkrył także zabytki paleolitu w Mongolii. W 1964 roku został członkiem korespondentem, a w 1968 roku akademikiem Akademii Nauk ZSRR. Był również członkiem zagranicznym Mongolskiej Akademii Nauk (1974), Węgierskiej Akademii Nauk (1976) oraz członkiem korespondentem Akademii Brytyjskiej (1962). 8 kwietnia 1974 roku otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Odznaczenia i nagrody
- Złoty Medal „Sierp i Młot” Bohatera Pracy Socjalistycznej (2 października 1978)
- Order Lenina (trzykrotnie – 1967, 1975 i 1978)
- Order „Znak Honoru” (trzykrotnie – 1945, 1947 i 1954)
- Nagroda Stalinowska II klasy (1950)
- Nagroda Państwowa ZSRR (1973)
- Order Pracy (Węgierska Republika Ludowa, 1974)
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy (Mongolska Republika Ludowa, 1978)
- I medale.
Przypisy
Bibliografia