Aleksiej Jakowlewicz Kożewnikow (ros. Алексей Яковлевич Кожевников, ur. 5 marca?/17 marca 1836 w Riazaniu, zm. 10 stycznia?/23 stycznia 1902 w Moskwie) był rosyjskim lekarzem specjalizującym się w neurologii i psychiatrii. W 1894 roku opisał przypadek epilepsji znanej dzisiaj jako padaczka Kożewnikowa, określając ją jako epilepsia partialis continua.
Życiorys
Urodził się jako syn oficera w Riazaniu. W 1853 roku przeniósł się do Moskwy, gdzie w latach 1853-1858 studiował medycynę na tamtejszym uniwersytecie. Jego praca doktorska, przedstawiona w 1865 roku, dotyczyła postępującej ataksji lokomotorycznej związanej z kiłą. W 1866 roku, w ramach stypendium, odwiedził uczelnie w Niemczech, Anglii, Szwajcarii oraz Francji. W paryskim laboratorium Charcota zdobył cenne spostrzeżenia na temat patologii stwardnienia zanikowego bocznego.
Po powrocie do Rosji w 1869 roku objął stanowisko docenta chorób nerwowych i umysłowych w Szpitalu Nowojekaterińskim. W latach 1870-1884 prowadził klinikę chorób neurologicznych, a w 1873 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1880 roku profesorem zwyczajnym. W 1886 roku założył Klinikę Psychiatrii, a w 1890 roku Moskiewskie Stowarzyszenie Neuropatologów i Psychiatrów, którego został pierwszym przewodniczącym. W tym samym roku otworzył nową klinikę chorób neurologicznych, której dyrektorem był do 1900 roku. W rozwój tej kliniki znacząco zaangażował się jego młody asystent, Siergiej Korsakow. Do uczniów Kożewnikowa należeli także Władimir Roth, Grigorij Rossolimo, Liwierij Darkszewicz, Władimir Muratow, Łazar Minor oraz Edward Flatau.
W 1900 roku założył czasopismo neuropsychiatryczne „Żurnał newropatołogii i psichiatrii imieni S.S. Korsakowa”.
Kożewnikow zmarł w 1902 roku w wieku 66 lat na skutek przerzutów raka gruczołu krokowego, cierpiąc na tę chorobę przez ostatnie trzy lata życia. Po jego śmierci mózg został poddany badaniom w Moskiewskim Instytucie Badań Mózgu; ważył 1520 g.
Wybrane prace
- Bolezn, opysannaia Diushenom pod imenom Ataxie locomotrice progressive. Dysertacja doktorska. Moskwa, 1865.
- Axencylinderfortsatz der Nervencellen im kleinen Hirn des Kalbes. Arch f microscop Anatomie, 332, 1868.
- Axencylinderfortsatz der Nervencellen aus der Grosshirnrinde des Menschen Arch f Microscop Anatomie, 374, 1869.
- Afazia i centralnii organ rechi. Moskwa, 1874.
- Nervnie bolezni i psykhiatriii. Moskwa, 1883.
- Sluchai amiotrophycheskogo sclerosa. Bestn Klin Sud Psikh Nevropat 1885, 11:174.
- Ein Fall von lateraler amyotrophischer Sclerose. Zbl Nervenheilk 18, 1885.
- Ophtalmoplegia nuclearis. Medisinskoe Obozrainie, 1887, 27 (2-3): 148.
- Kurs nervnych boleznei. Moskwa, 1889, 1892 etc.
- Ob alkogolnom paralyche (paralysis alcocholica). Sankt Petersburg, 1891.
- Latyrism – bolezn, obuslovennaia upotrebleniem v pyscu goroha lathyrus. Sankt Petersburg, 1894.
- Osobii vid corticalnoi epilepsii. Medisinskoe Obozrainie, 1894, 42 (14): 97.
- O vlianii psychicheskoi deiatelnosty na nervnie bolezni. Otchot o sost imp Mosk un-ty za 1894. g. Moskwa, 1895:1.
- Eine besondere form von corticaler epilepsie. Neurologisches Zentralblatt, 1895, 14: 47.
Przypisy
Bibliografia
Valko P, Bassetti CL. Aleksej Yakovlevich Kozhevnikov (1836-1902). „J Neurol”. 253. 4, s. 537-8, 2006. DOI: 10.1007/s00415-006-0104-4. PMID: 16688564.
Fischer I: Biographisches Lexikon der hervorragenden Arzte der letzten funfzig Jahre. T. 2. München-Berlin: Urban & Schwarzenberg, 1962, s. 806.
Linki zewnętrzne
