Aleksiej Aleksandrowicz Gubariew, w języku rosyjskim Алексей Александрович Губарев (ur. 29 marca 1931 we wsi Gwardiejcy w obwodzie kujbyszewskim, zm. 21 lutego 2015 w Moskwie) – był radzieckim generałem majorem lotnictwa, doktorem nauk technicznych oraz kosmonautą ZSRR, uznawanym za Lotnika Kosmonautę ZSRR.
Wykształcenie i służba wojskowa
Po ukończeniu szkoły średniej w 1950 roku, Gubariew wstąpił do Morskiej Szkoły Techników Lotnictwa, jednak wkrótce przeniósł się do wojskowej szkoły lotniczej o profilu minersko-torpedowym, którą ukończył w 1952 roku.
W grudniu 1952 roku rozpoczął służbę wojskową jako pilot, latając na samolotach Ił-28 w jednostkach radzieckich stacjonujących w Chinach. Uczestniczył w przygotowaniach do działań bojowych w Korei, a następnie dowodził eskadrą w pułku lotniczym Floty Oceanu Spokojnego. W Nikołajewie nad Morzem Czarnym przeszedł szkolenie w centrum przygotowań dla pilotów lotnictwa morskiego, gdzie opanował pilotaż samolotu Tu-16.
W 1961 roku ukończył Akademię Sił Powietrznych, a następnie objął stanowisko dowódcy eskadry samolotów Ił-28 w Flocie Czarnomorskiej.
We wrześniu 1981 roku, po zakończeniu służby w oddziale kosmonautów, został mianowany zastępcą naczelnika Państwowego Instytutu Naukowo-Badawczego Sił Powietrznych (ГКНИИ ВВС).
21 czerwca 1988 roku, na mocy rozkazu Ministerstwa Obrony ZSRR, został zwolniony z armii i przeniesiony do rezerwy. W swojej karierze latał również na samolotach Jak-18, Tu-2, Ił-28m i Ł-29, a łącznie wylatał blisko 1500 godzin. Opublikował dwie książki oraz wiele prac naukowych.
Kariera kosmonauty i służba w Centrum Przygotowań Kosmonautów
W 1962 roku złożył raport o przyjęcie do oddziału kosmonautów i pomyślnie przeszedł wszystkie badania lekarskie.
10 stycznia 1963 roku został członkiem drugiej grupy kosmonautów radzieckich.
W latach 1963–1965 przeszedł dwuletni cykl ogólnych przygotowań do lotu w kosmos.
W styczniu 1965 roku, po zakończeniu szkolenia, został przydzielony do zespołu kosmonautów, który trenował do lotów w ramach wojskowych programów kosmicznych.
Od maja 1966 do stycznia 1968 roku razem z innymi kosmonautami przygotowywał się do lotu na wojskowym badawczym statku kosmicznym Sojuz WI (Союз-ВИ), znanym również jako 7K-WI „Zwiezda”. Program ten jednak nie przeszedł do fazy realizacji.
W latach 1969–1971 wraz z grupą innych kosmonautów oraz Władimirem Fartusznym szkolił się w ramach programu Kontakt, który dotyczył cumowania na orbicie statków kosmicznych w kontekście przygotowań do radzieckiego załogowego lotu na Księżyc.
W 1971 roku dowodził jedną z rezerwowych załóg w programie Salut (DOS-1), w skład której wchodzili Witalij Siewastjanow oraz Anatolij Woronow. W sierpniu 1971 roku wszystkie załogi zostały rozwiązane w związku z katastrofą Sojuza 11, która miała miejsce w czerwcu tego roku.
W latach 1971-1973 dowodził rezerwową załogą przygotowywaną do lotu na stacje kosmiczne: DOS-2 (która uległa awarii podczas startu rakiety Proton 29 lipca 1972) oraz DOS-3 (awaria stacji na orbicie, znana jako Kosmos 557). W tym okresie szkolił się razem z Gieorgijem Grieczką.
We wrześniu 1973 roku ponownie z Gieorgijem Grieczką pełnili rolę dublerów podstawowej załogi statku kosmicznego Sojuz 12.
W grudniu 1973 roku, w tym samym składzie załogi, został wyznaczony na dowódcę pierwszej podstawowej wyprawy na stację kosmiczną Salut 4 (DOS-4).
Od 10 stycznia do 9 lutego 1975 roku brał udział w locie statku kosmicznego Sojuz 17, podczas którego załoga pracowała przez cztery tygodnie na pokładzie stacji Salut 4.
W marcu 1976 roku rozpoczął przygotowania jako dowódca podstawowej załogi do krótkotrwałego lotu na stację kosmiczną Salut 6.
W grudniu 1976 roku został włączony do międzynarodowej załogi razem z Vladimírem Remkiem z Czechosłowacji.
W dniach 2–10 marca 1978 roku po raz drugi poleciał w kosmos, razem z Vladimírem Remkiem na pokładzie statku kosmicznego Sojuz 28. Była to pierwsza międzynarodowa załoga programu Interkosmos.
1 września 1981 roku, z powodu stanu zdrowia, Gubariew został zwolniony z oddziału kosmonautów na mocy rozkazu dowództwa lotnictwa.
Loty załogowe
„Sojuz 17”
10 stycznia 1975 roku statek kosmiczny Sojuz 17 wystartował z kosmodromu Bajkonur w kierunku stacji kosmicznej Salut 4. Na pokładzie znajdowała się dwuosobowa załoga: dowódca Aleksiej Gubariew oraz inżynier pokładowy Gieorgij Grieczko. Dwa dni później, 12 stycznia, kosmonauci przycumowali do Saluta 4 i przeszli na jego pokład, stając się pierwszą stałą załogą tej stacji. Ich głównym zadaniem, oprócz przetestowania systemów stacji, było przeprowadzenie badań astrofizycznych, które wymagały wysokiej orbity powyżej 350 km. Załoga wykonała także szereg eksperymentów astronomicznych, w tym obserwacje Słońca, Ziemi i innych planet, a także naprawiła lustro teleskopu, opracowując metodę ręcznego sterowania. Podczas całej misji szczególną uwagę poświęcono badaniom medycznym oraz ćwiczeniom fizycznym, podczas których kosmonauci przeszli ponad 100 km na ruchomej bieżni, będąc do niej przypiętymi za pomocą specjalnych szelek, a także przebiegli ponad 150 km. Po zakończeniu misji, 9 lutego 1975 roku, pomyślnie wylądowali około 100 km od Celinogradu.
„Sojuz 28”
Był dowódcą pierwszego lotu załogowego realizowanego w ramach międzynarodowego programu Interkosmos. 2 marca 1978 roku wystartował z obywatelem ówczesnej Czechosłowacji Vladimírem Remkiem na pokładzie statku kosmicznego Sojuz 28. Dzień po starcie, Sojuz 28 połączył się ze stacją kosmiczną Salut 6, na pokładzie której pracowało dwóch kosmonautów z długotrwałej załogi – Jurij Romanienko oraz Gieorgij Grieczko. W trakcie wspólnego lotu załoga przeprowadziła na orbicie szereg eksperymentów naukowo-technicznych oraz biologiczno-medycznych, takich jak doświadczenia z piecem Morava do przetapiania różnych stopów, badanie wpływu lotu kosmicznego na zawartość tlenu w ludzkich tkankach oraz hodowla glonów chlorella w stanie nieważkości. 10 marca 1978 roku kapsuła Sojuza 28 pomyślnie wylądowała w odległości około 300 km na zachód od Celinogradu w Kazachstanie.
Po opuszczeniu armii
Po przejściu w 1988 roku do rezerwy, Gubariew pracował jako zastępca dyrektora przedsiębiorstwa transportowego w Szczełkowie, w obwodzie moskiewskim. W 1998 roku przeszedł na emeryturę.
Zmarł 21 lutego 2015 roku i został pochowany na Federalnym Cmentarzu Wojskowym.
Odznaczenia i nagrody
Medal „Złota Gwiazda” Bohatera Związku Radzieckiego – dwukrotnie (1975, 1978)
Order Lenina – dwukrotnie (1975, 1978)
Medal „Za zasługi w podboju kosmosu” (2011, Rosja)
Medal „Złota Gwiazda” Bohatera Czechosłowacji (1978)
Order Klementa Gottwalda (1978)
Złoty Medal im. Konstantina Ciołkowskiego przyznany przez Akademię Nauk ZSRR
Złoty Medal im. Jurija A. Gagarina przyznany przez FAI
Wykaz lotów
Zobacz też
alfabetyczna lista kosmonautów
grupy i oddziały kosmonautów
Przypisy
Linki zewnętrzne
Biogram, spacefacts.de (ang.)
Biografia na stronie astronaut.ru (ros.)
Biografia na stronie Gieroi strany (ros.)
