Aleksiej Iljicz Czirikow
Aleksiej Iljicz Czirikow (ros. Алексе́й Ильи́ч Чи́риков, ur. 13 grudnia?/24 grudnia 1703 w Łużnoje, obwód tulski, zm. 24 maja?/4 czerwca 1748 w Moskwie) był rosyjskim nawigatorem i kapitanem morskim (kapitan-komandor od 1747), który aktywnie uczestniczył w wyprawach oraz badał regiony takie jak Aleuty, Kamczatka i północna część Oceanu Spokojnego. Brał udział w pierwszej i drugiej kamczackiej ekspedycji Vitusa Beringa, które miały miejsce w latach 1725–1730 oraz 1733–1741.
Życie zawodowe
W 1715 roku Czirikow ukończył Moskiewską Szkołę Nawigacji, a następnie został absolwentem Akademii Marynarki Wojennej w Petersburgu w 1721 roku. Po tym okresie rozpoczął służbę w Flocie Bałtyckiej. W 1722 wrócił do Akademii, tym razem jako nauczyciel nawigacji. W 1725 roku awansował na stopień porucznika i został wysłany jako asystent Vitusa Beringa na pierwszą wyprawę kamczacką. W trakcie tej podróży ustalił 28 punktów astronomicznych, co znacznie ułatwiło dalsze badania Syberii. Na statku Święty Gabriel wyruszył z ujścia rzeki Kamczatki, mając na celu odnalezienie cieśniny łączącej Azję z Ameryką Północną. Od 1733 roku był jednym z dowódców drugiej wyprawy kamczackiej, podczas której dotarł do północno-zachodniego wybrzeża Ameryki (Alaska) oraz odkrył i naniósł na mapy wiele z Wysp Aleuckich. W 1746 roku objął stanowisko dyrektora Akademii Marynarki Wojennej w Petersburgu. 7 września 1747 roku otrzymał stopień kapitana oraz przeniesienie do Moskwy, gdzie prowadził Biuro Admiralicji. Niedługo potem zmarł na gruźlicę oraz w wyniku długotrwałego działania szkorbutu.
Życie prywatne
Aleksiej Czirikow był żonaty, miał dwóch synów oraz trzy córki.
Upamiętnienie
Imieniem odkrywcy nazwano:
- przylądek na wyspie Kiusiu (Japonia)
- przylądek w Zatoce Anadyrskiej (Rosja)
- przylądek w Zatoce Taujskiej (Taujska Warga) na Morzu Ochockim (Rosja)
- przylądek na wyspie Attu (wschodnie Aleuty, Wyspy Bliskie, USA)
- Wyspę Czirikowa na Zatoce Alaska (USA)
- podwodną górę na Oceanie Spokojnym
- drugi z serii lodołamaczy typu Bering
W Pietropawłowsku Kamczackim wzniesiono pomnik poświęcony Aleksiejowi Czirikowowi.
Zobacz też
Rosyjska kolonizacja Ameryki Północnej
Przypisy
Bibliografia
Wielki Ilustrowany Atlas Świata, Demart, 2008, s. 175, 254-255, ISBN 978-83-7427-445-6
