Aleksiej Aleksiejewicz Brusiłow (ros. Алексей Алексеевич Брусилов, ur. 19?/31 sierpnia 1853 w Tyflisie, zm. 17 marca 1926 w Moskwie) był rosyjskim generałem kawalerii oraz generałem-adiutantem, który od 1919 roku służył w Armii Czerwonej.
Życiorys
Urodził się w Tyflisie 19 sierpnia?/31 sierpnia 1853 roku jako syn generała-porucznika Alieksjeja Nikołajewicza (Алексей Николаевич). Jego matka, Maria Luiza Niestojemska, była Polką, córką Antoniego Niestojemskiego. Po ukończeniu Korpusu Paziów rozpoczął swoją karierę wojskową w armii carskiej w 1872 roku. Jako oficer kawalerii brał udział w wojnie rosyjsko-tureckiej w latach 1877–1878 na Kaukazie. Od 1879 do 1906 roku był wykładowcą, a później komendantem w Oficerskiej Szkole Kawalerii. W 1906 roku objął dowództwo dywizji kawalerii, a od stycznia 1909 roku dowodził 14 Korpusem Armijnym. W latach 1912–1913 pełnił funkcję zastępcy dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego. 6 grudnia 1912 roku został mianowany generałem-majorem, a 15 sierpnia 1913 roku objął dowództwo 12 Korpusu Armijnego w Lublinie. Od początku mobilizacji 19 lipca 1914 roku dowodził Grupą Proskurowską, która 28 czerwca została przekształcona w 8 Armię.
Na początku I wojny światowej skutecznie dowodził 8 Armią w walkach w Galicji. W marcu 1916 roku został dowódcą Frontu Południowo-Zachodniego. W lipcu 1916 roku zaplanował i przeprowadził udaną ofensywę na Wołyniu (tzw. ofensywa Brusiłowa), podczas której rosyjskie wojska wzięły do niewoli około 250 000 żołnierzy. Do końca roku jeszcze dwukrotnie prowadził działania zaczepne, jednak nie przyniosły one tak znaczącego sukcesu. W czasie rewolucji lutowej wywierał presję na cara Mikołaja II, wspierając jego abdykację. Od 4 czerwca do 1 sierpnia 1917 roku pełnił funkcję najwyższego naczelnika armii rosyjskiej. Pod wpływem Aleksandra Kiereńskiego podpisał rozkaz wprowadzenia kary śmierci na froncie za działalność rewolucyjną. W lipcu 1917 roku rozpoczął kolejną ofensywę, znaną jako ofensywa Kiereńskiego, która z powodu niskiego morale i słabego wyposażenia szybko zakończyła się niepowodzeniem. Po klęsce 19 lipca 1917 roku został usunięty ze stanowiska i mianowany doradcą specjalnym Rządu Tymczasowego. Po rewolucji październikowej przeszedł na emeryturę i odmówił wsparcia sił białogwardzistów w kontrrewolucji jako dowódca wojsk białych.
W 1919 roku rozpoczął służbę w Armii Czerwonej. 2 maja 1920 roku został przewodniczącym Rady Specjalnej przy Naczelnym Dowódcy, w skład której weszło wielu generałów armii carskiej. 30 maja Rada, na czele z Brusiłowem, wystosowała apel do byłych oficerów carskich o wstępowanie w szeregi Armii Czerwonej w walce z Wojskiem Polskim. W latach 1920–1923 pracował w Ludowym Komisariacie Obrony, a w latach 1923–1924 pełnił funkcję inspektora kawalerii. Później został doradcą ds. specjalnych w Rewolucyjnej Radzie Wojskowej ZSRR.
W 1929 roku opublikował swoje wspomnienia zatytułowane Moi wospominanija.
Ordery i odznaczenia
- Order Świętego Stanisława, III klasy z mieczami i kokardą (1878)
- Order Świętej Anny, III klasy z mieczami i kokardą (1878)
- Order Świętego Stanisława, II klasy z mieczami (1878)
- Order Świętej Anny, II klasy (1883)
- Order Świętego Włodzimierza, IV klasy (1895)
- Order Świętego Włodzimierza, III klasy (1898)
- Order Świętego Stanisława, I klasy (1903)
- Order Świętej Anny, I klasy (1909)
- Order Świętego Włodzimierza, II klasy (1913)
- Order Świętego Jerzego, IV klasy (23.08.1914)
- Order Świętego Jerzego, III klasy (18.09.1914)
- Order Orła Białego, z mieczami (10.01.1915)
- Szabla Świętego Jerzego (27.10.1915)
- Szabla Świętego Jerzego (20.07.1916)
Przypisy
Bibliografia
Alan Palmer: Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-28-X.
Linki zewnętrzne
В штабе генерал-адъютанта Брусилова (кинохроника)
Autoreferat
Sokołow. august-1914.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-10)]. // Вопросы истории. 1988. № 11. С.80-97.
Ryżkow. august-1914.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-28)]. // Сто великих россиян. М., 2003. С.305-310.
Golikow. vivovoco.rsl.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-14)]. // Новая и новейшая история. 1998, № 4.
Atak w lecie 1916
Regiment.ru
