Aleksiej Pietrowicz Archangielski, po rosyjsku Алексей Петрович Архангельский (data urodzenia 5 marca?/17 marca 1872, zgon 2 listopada 1959 w Brukseli) – to rosyjski wojskowy (generał porucznik), ostatni szef sztabu generalnego armii rosyjskiej, generał w sztabie wojsk białych, a także emigracyjny działacz antykomunistyczny, przewodniczący Rosyjskiego Związku Ogólnowojskowego od 1938 roku do czasów wojny oraz w okresie powojennym.
Życiorys
W 1891 roku ukończył 2 korpus kadetów w Moskwie, a w 1893 roku – 3 aleksandrowską szkołę wojenną. W 1898 roku uzyskał dyplom z Nikołajewskiej Akademii Sztabu Generalnego. Pełnił funkcje dyżurnego generała oraz szefa oddziału dowodzenia w sztabie generalnym armii rosyjskiej, awansując do stopnia pułkownika w grudniu 1907 roku, a następnie do stopnia generała majora w grudniu 1913 roku.
Wziął udział w I wojnie światowej. Od 1917 roku pełnił rolę szefa sztabu generalnego armii rosyjskiej w stopniu generała porucznika. Po tym, jak bolszewicy przejęli władzę w grudniu tego samego roku, został mianowany szefem zarządu osobowego sztabu głównego armii bolszewickiej, gdzie odpowiadał za werbunek oficerów dawnej armii carskiej. W praktyce jednak kierował ich na obszary Rosji kontrolowane przez Armię Ochotniczą pod dowództwem gen. Antona Denikina. Został 15 września 1918 roku skierowany do zadań inspekcyjnych na południe kraju na rozkaz komisarza spraw wojskowych i morskich Lwa Trockiego.
W lutym 1919 roku przybył do Jekaterinodaru, gdzie stacjonował sztab wojsk gen. A. Denikina. Dowódca Armii Ochotniczej postawił go przed sądem wojennym za współpracę z armią bolszewicką, jednak kontrwywiad nie znalazł dowodów przeciwko niemu. 26 lutego został przeniesiony do rezerwy przy sztabie gen. A. Denikina. 3 czerwca objął stanowisko zastępcy szefa oddziału wojskowego zarządu sztabu zajmującego się wnioskami o nagrody dla oficerów. Po odwrocie wojsk białych na Krym 10 października 1920 roku, pełnił funkcję dyżurnego generała szefa sztabu gen. Piotra Wrangla.
Po ewakuacji z Krymu do Gallipoli w listopadzie 1920 roku, osiedlił się na emigracji. W 1927 roku zamieszkał w Belgii, gdzie pełnił rolę przedstawiciela związku oficerów sztabu generalnego byłej armii rosyjskiej w tym kraju. Od 20 marca 1938 roku przewodniczył Rosyjskiemu Związkowi Ogólnowojskowemu (ROWS).
Okres II wojny światowej spędził w Brukseli, reprezentując środowiska białych Rosjan w Belgii i Francji wobec Niemców. Po wyzwoleniu Belgii przez aliantów w 1944 roku, Sowieci zażądali jego wydania, jednak bezskutecznie. Reaktywował ROWS i pełnił funkcję przewodniczącego do 27 stycznia 1957 roku, przekazując ją gen. Aleksiejowi A. von Lampe. Zmarł 2 listopada 1959 roku.
Linki zewnętrzne
Biografia gen. Aleksieja P. Archangielskiego. [dostęp 2015-12-05]. (ros.).
