Aleksiej Pietrowicz Achmatow (ros. Алексей Петрович Ахматов, urodzony 10 listopada?/22 listopada 1817 w Biełym Kluczu, zmarł 25 listopada 1870 we Florencji) był rosyjskim generałem adiutantem, który pełnił funkcję gubernatora charkowskiego w latach 1860–1862 oraz oberprokuratora Świątobliwego Synodu Rządzącego w latach 1862–1865.
Życiorys
Urodził się w miejscowości Biełyj Klucz, w guberni symbirskiej, w rodzinie szlacheckiej. Jego ojciec był podporucznikiem.
Po ukończeniu kursu kandydackiego na Uniwersytecie Kazańskim w 1836 roku rozpoczął swoją karierę wojskową jako podoficer w elitarnym Pułku Kawalergardów. Brał udział w tłumieniu powstania węgierskiego w 1849 roku, walcząc m.in. pod miejscowościami Ács, Komárno i Temeszwar. Udział w tej kampanii pozwolił mu na awans na pułkownika.
W momencie wybuchu wojny krymskiej Achmatow został w 1853 roku mianowany szefem sztabu 1 Rezerwowego Korpusu Kawalerii, w 1854 roku przeniesiono go na to samo stanowisko w 3 Korpusie Piechoty, a w 1855 roku do 2 Rezerwowego Korpusu Kawalerii. 6 kwietnia 1856 roku objął stanowisko szefa sztabu wszystkich wojsk rosyjskich działających na Krymie.
Podczas kampanii 1855 roku brał bezpośredni udział w działaniach wojennych, w tym m.in. pod Sakami.
5 lipca 1855 roku Achmatow został odwołany ze swojego stanowiska i przeniesiony do świty cesarza. 26 sierpnia awansowano go na generała majora, a 26 października został członkiem specjalnej komisji do zbadania nadużyć w dostawach żywności dla armii walczącej w wojnie krymskiej.
20 listopada 1860 roku Achmatow został mianowany wojskowym gubernatorem charkowskim, a dwa lata później, 28 lutego, objął stanowisko oberprokuratora Świątobliwego Synodu Rządzącego. Otrzymał ten urząd dzięki poparciu metropolity moskiewskiego Filareta oraz Andrieja Nikołajewicza Murawjowa, których znał z młodości. W tym czasie, za rządów Aleksandra II, miały miejsce istotne reformy w Cerkwi rosyjskiej, w których Achmatow nie odegrał kluczowej roli. W kwestiach takich jak mianowanie archirejów kierował się opinią metropolity Filareta, natomiast sprawy bieżące powierzył dyrektorowi Wydziału Szkolno-Duchownego Świątobliwego Synodu Rządzącego, Siergiejowi Nikołajewiczowi Urusowowi. Z drugiej strony wykazywał aktywność w swoim urzędzie, występując przeciwko ułatwieniom w zawieraniu małżeństw mieszanych (prawosławnych z luteranami) oraz przeciwdziałając dążeniom episkopatu do ograniczenia roli oberprokuratora.
Od grudnia 1863 do czerwca 1865 roku był członkiem Rady Państwa.
Czując, że ma niewielki wpływ na reformy cerkiewne, Achmatow złożył rezygnację 3 czerwca 1865 roku z powodu złego stanu zdrowia. Wyjechał za granicę na leczenie, gdzie zmarł we Florencji. Został pochowany w ławrze Troicko-Siergijewskiej.
Był dalekim krewnym Anny Achmatowej.
Awanse
- junkier – styczeń 1837
- kornet – 1838
- porucznik – 1840
- sztabsrotmistrz – 1846
- fligeladiutant Mikołaja I – 3 kwietnia 1849
- pułkownik – 7 sierpnia 1849
- generał major – 26 sierpnia 1855
- generał porucznik – sierpień 1863
- generał adiutant – 19 kwietnia 1864
Odznaczenia
- Order Świętej Anny II klasy (1849)
- Złoty Pałasz „Za Waleczność” w kampanii węgierskiej (1849)
- Order Świętego Stanisława I klasy (1860)
- Order Świętej Anny I klasy (1861)
- Order Świętego Włodzimierza II klasy (1863)
Przypisy
