Aleksandryna Bonaparte
Aleksandryna Bonaparte (fr.: Marie-Laurence-Charlotte-Louise-Alexandrine, z domu de Bleschamp, 1:o voto Jouberthon de Vaubertie, 23 lutego 1778, Calais – 12 lipca 1855, Senigallia k. Ankony) była drugą żoną Lucjana Bonaparte, brata Napoleona, oraz księżną Canino.
Aleksandryna była córką Karola Jakuba de Bleschamp, liweranta królewskiej marynarki, oraz Filiberty Joanny Luizy Bouvet. Otrzymała staranne wychowanie w konwencie sióstr augustianek w Wersalu, a następnie towarzyszyła ojcu w jego podróżach handlowych po Francji, spędzając m.in. kilka lat w Tours. W 1795 roku przeniosła się do Paryża, gdzie stała się bywalczynią licznych salonów epoki Dyrektoriatu. Na jednym z bali poznała Jana Franciszka Jouberthona, agenta kantoru wymiany pieniędzy, i poślubiła go w grudniu 1795 roku. Mieli córkę Annę, która później została adoptowana przez Lucjana Bonapartego. Jouberthon wkrótce zbankrutował; szukając szczęścia, porzucił żonę i dziecko, udając się na Haiti do korpusu generała Leclerka, gdzie niedługo później zmarł na żółtą febrę w czerwcu 1802 roku.
W tym czasie, około 1801 roku, Aleksandryna poznała owdowiałego Lucjana Bonapartego na przyjęciu u hrabiego de Laborde w Méréville (Essonne). Między nimi narodziło się uczucie. Lucjan zakupił dla niej pałac, który był połączony tajnym przejściem z jego własną rezydencją, Hôtel de Brienne. 24 maja 1803 roku urodziło się ich pierwsze dziecko, Karol Lucjan. 23 października tego samego roku para wzięła ślub w ceremonii cywilnej.
Napoleon próbował wszelkimi sposobami wpłynąć na rozwód swojego brata, jednak nie odniósł sukcesu. W rezultacie Aleksandryna dzieliła z mężem wszystkie etapy ich wygnania, które miały miejsce w Rzymie, Anglii, a na koniec w Canino koło Viterbo. Urodziła mu dziewięcioro dzieci. Kiedy w 1840 roku owdowiała, rząd francuskiej monarchii lipcowej pozwolił jej na osiedlenie się w Paryżu. Tam miała ożywione kontakty z Wiktorem Hugo, Alfonsem de Lamartine oraz innymi literatami, a także występowała na łamach prasy, protestując przeciwko uwłaczającym pamięci Lucjana insynuacjom Adolphe’a Thiersa w jego „Historii Konsulatu i Cesarstwa”. Około 1849 roku opuściła Francję i osiedliła się w Sinigaglia (obecnie Senigallia) nad brzegiem Adriatyku. Po dekrecie Napoleona III z 21 czerwca 1853 roku, który nadał jej dzieciom i ich potomkom (ale nie jej samej) tytuł książąt Cesarstwa – bez praw do tronu – napisała do niego pełen oburzenia list, nazywając jego „łaskę” nową obrazą i okrucieństwem. Zmarła dwa lata później w Italii.
Bibliografia
Dictionnaire de Biographie française, tom VI, Paris 1955
