Aleksandretta zielona, znana również jako papuga zielona (Psittacula sumatrana), to gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae), który występuje w wyspiarskiej części Azji Południowo-Wschodniej. Nie jest on zagrożony wyginięciem.
Taksonomia
Gatunek został po raz pierwszy opisany w 1822 roku w czasopiśmie „Transactions of the Linnean Society of London” przez angielskiego przyrodnika Thomasa Rafflesa, który nadał mu nazwę Psittacus sumatranus. W późniejszych latach, gatunek był klasyfikowany w rodzaju Tanygnathus, jednak w 2022 roku Smith i in. przenieśli aleksandretty zieloną do rodzaju Psittacula, co zostało uwzględnione jedynie przez autorów Kompletnej listy ptaków świata.
W tradycyjnym ujęciu systematycznym wyróżnia się sześć podgatunków: duponti, freeri, everetti, burbidgii, sumatrana oraz sangirensis. Wcześniej proponowano także podgatunki: mulleri (obecnie uznawany za synonim P. s. sumatrana) oraz incognitus, zamieszkujący Wyspy Banggai. Na podstawie nietypowego osobnika z wyspy Sulawesi zaproponowano również osobny gatunek heterurus. W 2019 roku zasugerowano, aby podgatunki everetti, freeri i burbidgii przenieść do oddzielnego gatunku – P. everetti (aleksandretta filipińska), a podgatunek duponti uznać za synonim P. everetti everetti; to ujęcie systematyczne zostało zaakceptowane w 2020 roku przez IUCN, a w 2021 roku podział ten uwzględnił Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC). W 2023 roku zmiany te zostały również zaakceptowane przez autorów Kompletnej listy ptaków świata. Niemniej jednak, autorzy Birds of the World na razie nie przyjęli tego podziału i traktują te taksony jako jeden gatunek. Ponadto, zarówno IOC, jak i Birds of the World nadal uznają ważność podgatunku duponti.
Podgatunki i zasięg występowania
W systematyce uznawanej przez autorów Kompletnej listy ptaków świata oraz IOC wyróżnia się następujące podgatunki aleksandretty zielonej:
- P. s. sumatrana (Raffles, 1822) – Sulawesi i pobliskie wyspy;
- P. s. sangirensis (A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894) – wyspy Sangihe i Talaud.
Morfologia
Aleksandretty zielone osiągają średnio 32 cm długości oraz ważą od 230 do 330 g (w innych źródłach podawane wartości to 173–344 g). Rozpiętość skrzydeł formy nominalnej wynosi 200–222 mm. Ich ubarwienie dominuje w odcieniach zieleni. Podgatunek nominatywny ma dolną część grzbietu oraz kuper w kolorze niebieskim. Małe pokrywy skrzydłowe mają niebieskawe obrzeżenia, podczas gdy pozostałe pokrywy skrzydłowe są żółtawe lub zielonkawe. Spodnia część ogona jest żółta. Samce mają czerwony dziób, natomiast samice dziób w kolorze jasnokremowym. Tęczówka jest żółta, a nogi są szare.
Młode osobniki mają ubarwienie podobne do dorosłych ptaków.
Ekologia i zachowanie
Aleksandretty zielone zamieszkują tereny do 500 m n.p.m., preferując lasy, choć czasami można je spotkać na obszarach uprawnych. Żyją pojedynczo, w parach lub w małych grupach liczących do 15 osobników. Papugi te są często aktywne w nocy. Ich dieta składa się z orzechów, owoców oraz nasion roślin z rodzajów leptospermum (Leptospermum), figowiec (Ficus) oraz innych. Czasami powodują szkody w uprawach. Prowadzą osiadły tryb życia.
Sezon lęgowy papug zielonych trwa od października do listopada. Ptaki te zakładają gniazda w dziuplach na dużej wysokości w drzewach. Samica składa 2–4 jaja, które są wysiadywane przez około 25 dni. Młode opuszczają gniazdo w wieku 9 tygodni, jednak przez następne 3 tygodnie pozostają pod opieką rodziców.
Status
Aleksandretta zielona jest klasyfikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) jako gatunek o najmniejszej trosce (LC – Least Concern). Opisywana jest jako szeroko rozpowszechniona oraz pospolita, a liczebność populacji może znacznie przekraczać 10 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy. Gatunek ten jest niewielkim stopniu narażony na utratę siedlisk w wyniku wylesiania. Dorosłe osobniki oraz pisklęta są chwytane w pułapki w celu sprzedaży jako ptaki klatkowe.
Gatunek figuruje w II załączniku CITES.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Zdjęcia oraz nagrania audiowizualne można znaleźć na stronie eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
