Aleksandretta różowogłowa

Aleksandretta różowogłowa (Psittacula roseata) to gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae), występujący w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej. Jest to gatunek bliski wyginięciu.

Taksonomia

Gatunek ten został po raz pierwszy opisany przez indyjskiego ornitologa Biswamoya Biswasa w 1951 roku; wcześniej ptaki te klasyfikowano jako aleksandretty śliwogłowe (Psittacula cyanocephala). Holotyp, dorosłego samca, został odłowiony przez Edwarda Charlesa Stuarta Bakera w 1896 roku w miejscowości Gunjong w stanie Asam. Biswas wyróżnił dwa podgatunki: P. r. roseata oraz P. r. juneae, które są uznawane do dziś.

Zasięg występowania

Poszczególne podgatunki występują w następujących regionach:

P. r. roseata Biswas, 1951 – Bengal Zachodni (Indie) i Bangladesz;
P. r. juneae Biswas, 1951 – północno-wschodnie Indie, północna Mjanma oraz Indochiny.

Morfologia

Aleksandretty różowogłowe osiągają długość ciała około 30 cm i ważą 85–90 g. W ich upierzeniu dominują odcienie zieleni. Samiec ma różową głowę, która na tylnej części i policzkach przechodzi w bladoniebieski. Na szyi znajduje się czarna obroża, a na skrzydle widoczna jest czerwona plama. Kuper oraz sterówki mają odcień niebiesko-zielony. Ogon stanowi ponad połowę długości ciała i kończy się żółtym akcentem. Górna część dzioba jest żółta, podczas gdy dolna jest ciemna. Samica różni się bladoszarą głową, brakiem obroży na szyi oraz plamy na skrzydle, a także bladą żuchwą. Młode osobniki mają zieloną głowę, krótszy ogon, bladożółty dziób oraz nie mają czerwonej plamy na skrzydle. Samice przybierają ostateczne upierzenie w wieku 15 miesięcy, a samce w wieku 30 miesięcy.

Ekologia i zachowanie

Aleksandretty różowogłowe zamieszkują tereny do wysokości około 1500 m n.p.m. Preferują lasy oraz ich obrzeża, sawanny, polany i tereny uprawne. Prowadzą głównie osiadły tryb życia, chociaż sezonowo mogą przemieszczać się na krótkie dystanse. W ich diecie znajdują się kwiaty, owoce, nektar, ziarno oraz czerwona papryka, a często obserwowane są na erytrynach zmiennych (Erythrina variegata). Żyją w małych grupach, a w miejscach z obfitym pożywieniem zbierają się w większe stada. Można je spotkać w mieszanych grupach z innymi gatunkami aleksandrett. Noce spędzają w gęstych krzewach i drzewach.

Lęgi

Sezon lęgowy trwa od stycznia do maja. Samica składa 4–5 białych jaj w dziupli drzewa, które są wysiadywane przez oboje rodziców przez 22–24 dni. Z danych z niewoli wynika, że młode pozostają w gnieździe przez około 7–8 tygodni, a po jego opuszczeniu pozostają pod opieką rodziców przez dodatkowe 2–3 tygodnie.

Stan i zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2013 roku klasyfikuje aleksandretty różowogłowe jako gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Wcześniej, od 1988 roku, miały one status najmniejszej troski (LC – Least Concern). Trend populacji jest uznawany za malejący. Główne zagrożenia dla tego gatunku to utrata siedlisk, handel dzikimi ptakami oraz traktowanie ich jako szkodników. Gatunek ten jest wymieniony w II załączniku CITES.