Aleksandre Curcumia (gruz. ალექსანდრე წურწუმია, ros. Александр Пехувич Цурцумия, Aleksandr Piechuwicz Curcumija; urodził się 12 listopada?/25 listopada 1908 w Golaskuri, w guberni kutaiskiej, zmarł 29 grudnia 1941) – radziecki pilot wojskowy narodowości gruzińskiej, który został uhonorowany tytułem Bohatera Związku Radzieckiego w 1944 roku.
Życiorys
Urodził się 12 listopada 1908 roku we wsi Golaskuri, mieszczącej się w guberni kutaiskiej, obecnie w gminie Senaki w Gruzji, w rodzinie chłopskiej. Posiadał niepełne wykształcenie średnie.
W Armii Czerwonej rozpoczął służbę w 1929 roku. Ukończył szkołę piechoty w 1931 roku, a w 1933 roku – szkołę pilotażu w Borisoglebsku. Był członkiem WKP (b) od 1937 roku.
Na początku lipca 1941 roku 63. brygada lotnictwa bombowego, w której służył, otrzymała nowy dwusilnikowy samolot – 10 bombowców nurkujących Pe-2, zaprojektowanych przez Władimira Pietlakowa. Jako pierwszy w 5. szwadronie 40. pułku wprowadzono te maszyny do użycia.
Atak na Ploeszti
13 lipca 1941 roku eskadra, wykorzystując te samoloty, zaatakowała główny ośrodek przemysłu naftowego i przetwórczego Rumunii, sprzymierzonej z Niemcami, w Ploeszti. Atak był starannie zaplanowany i dowodzony przez kapitana Aleksandra Curcumię. W nalocie wzięło udział 6 załóg. Misja rozpoczęła się w południe z jednego z lotnisk w Mołdawii, gdzie lotnicy przenieśli się dzień wcześniej. Z pomocą przyszedł fakt, że Pe-2 były nowością na froncie. Dzięki dwóm silnikom przypominały niemieckie samoloty Me-110 i Do-215, co Curcumia postanowił wykorzystać. Samoloty zbliżyły się do Ploeszti od strony Karpat, gdzie przeciwnik nie spodziewał się ataku. Pojawienie się „peszek” nad celem nie wzbudziło reakcji wroga, który wziął je za swoje maszyny.
Pe-2 przyjęły kurs bojowy. Nawigatorzy – starsi porucznicy Aleksandr Gorbylew i Piotr Kartaszew oraz porucznicy Iwan Filatow, Władimir Wasilewski, Piotr Rodionow i Iwan Reznikow bez przeszkód przeprowadzili atak. Z wysokości 3000 metrów zrzucili na rafinerie ropy 24 bomby odłamkowo-burzące oraz taką samą liczbę bomb zapalających. Przeciwnicy zareagowali z opóźnieniem. Niemieckie myśliwce wystartowały z najbliższego lotniska, znajdującego się na wschód od miasta Fokszany, gdzie doszło do starcia powietrznego. W zaciętej walce nawigator porucznik Iwan Filatow i młodszy sierżant strzelec-radiooperator Aleksandr Aleksiejew zestrzelili dwa messerschmitty. Niemcom udało się strącić jednego Pe-2. Z bombardowania, według danych wywiadu, zniszczeniu uległy dwa budynki fabryczne, dwa składy ropy naftowej, rafineria ropy naftowej „Unirea”, która wytwarzała siedem procent całej produkcji regionu, wiele wagonów, cystern i zbiorników z ropą, a także około ćwierć miliona ton produktów naftowych.
Dalsza służba i śmierć
Do grudnia 1941 roku, jako dowódca eskadry 40. pułku lotnictwa bombowego, wykonał 87 lotów bojowych, atakując wrogie wojska, bombardując obiekty wojskowe i przemysłowe, zadając znaczne straty siłom żywym oraz technice wojskowej nieprzyjaciela.
Zginął 29 grudnia 1941 roku podczas misji bojowej w wyniku katastrofy lotniczej na swoim macierzystym lotnisku. Jego szczątki zostały zabrane przez towarzyszy broni i pochowane w rodzinnych stronach, we wsi Golaskuri w Gruzji.
Na podstawie dekretu Prezydium Rady Najwyższej ZSRR „O nadaniu oficerom i sierżantom marynarki wojennej tytułu Bohatera Związku Radzieckiego” z dnia 22 lutego 1944 roku, został pośmiertnie odznaczony tytułem Bohatera Związku Radzieckiego.
Otrzymał również Ordery Lenina, Order Czerwonego Sztandaru oraz Order Wojny Ojczyźnianej I stopnia.
Przypisy
Bibliografia
Герои боёв за Крым. Симферополь: Таврия, 1972.
Герои Советского Союза Военно-Морского Флота. 1937—1945. М.: Воениздат, 1977.
Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1988. — Т. 2 /Любов — Ящук/. — 863 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00536-2.
Цкитишвили К. В., Чинчилакашвили Т. Г. Герои Советского Союза из Грузии. Тб., 1981.
Linki zewnętrzne
Biogram na stronie Герои страны
