Aleksandra z Potockich Potocka, herbu Pilawa (urodzona 14 marca?/26 marca 1818 w Petersburgu, zmarła 6 stycznia 1892 w Warszawie) – była właścicielką dóbr wilanowskich, działaczką charytatywną oraz malarą.
Życiorys
Aleksandra była córką Stanisława Septyma Potockiego oraz Katarzyny z Branickich.
Osierocona w młodym wieku, wychowywała się pod opieką ciotki, Zofii z Branickich Potockiej. Około 1836 roku otrzymała tytuł damy dworu cesarskiego w Petersburgu, a w 1840 roku wyszła za Augusta Potockiego, który był właścicielem Wilanowa. Razem z mężem podejmowali działania na rzecz odnowienia rezydencji wilanowskiej oraz wzbogacenia lokalnych zbiorów sztuki. W latach 1857–1870 zlecili przebudowę kościoła parafialnego w Wilanowie w stylu neorenesansowym, według projektu Henryka Marconiego.
Aleksandra wspierała finansowo inicjatywy Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Opracowała „Rodowód Pilawitów Potockich” w męskim pokoleniu, pomijając kobiety oraz wygasłe linie, od Macieja aż do 15 stycznia 1879 roku (Kraków 1879). Przyczyniła się również do wydania tzw. Albumu wilanowskiego. Była członkinią trzeciego zakonu św. Franciszka, przyjmując imię Salomea.
Podczas remontu pałacu w latach siedemdziesiątych XIX wieku, podobno nakazała usunięcie ze ścian galerii południowej fresków przedstawiających skąpo odziane muzyk. Osobiście zniszczyła ryciny i książki ze zbiorów Szczęsnego Potockiego, które uznała za obsceniczne.
Aleksandra została pochowana w kaplicy kościoła wilanowskiego, w pobliżu krypty Potockich. W testamencie przekazała Wilanów Ksaweremu Branickiemu, mężowi Anny Potockiej z Krzeszowic. Dobra Międzyrzec przekazała Potockim z Krzeszowic, a utworzoną przez siebie ordynację teplicką Konstantemu Józefowi Potockiemu.
Zobacz też
Potoccy
Przypisy
Linki zewnętrzne
Biogram Aleksandry Potockiej
Portret damy w czerni – film na stronie internetowej Muzeum Pałacu w Wilanowie.
