Aleksandra Wejman-Sowińska

Aleksandra Józefa Wejman-Sowińska

Aleksandra Józefa Wejman-Sowińska (ur. 19 marca 1941 w Zgierzu, zm. 1 stycznia 2014 tamże) była polską bibliotekarką, bibliotekoznawcą oraz wykładowcą na Uniwersytecie Łódzkim. Pełniła także funkcję sekretarza resortowej komisji egzaminacyjnej dla bibliotekarzy dyplomowanych.

Życiorys

Jej ojciec, który był instruktorem rolniczym, zginął w 1942 roku w obozie koncentracyjnym. W 1953 roku straciła również matkę i od tamtej pory znajdowała się pod opieką dalszej rodziny. W 1958 roku ukończyła liceum w Zgierzu, a następnie kontynuowała naukę w łódzkim Studium Nauczycielskim. W 1959 roku rozpoczęła studia na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończyła po pięciu latach jako magister filologii. Przez krótki czas pracowała w warszawskiej spółdzielni pracy. 1 listopada 1964 roku rozpoczęła pracę w Bibliotece Głównej Polskiej Akademii Nauk, gdzie zajmowała się katalogowaniem i gromadzeniem zbiorów. W 1965 roku przeniosła się do Zgierza, a następnie podjęła pracę w Łodzi jako bibliotekarz w Branżowym Ośrodku Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej Centralnego Laboratorium Chłodnictwa. Swoje kwalifikacje zawodowe uzupełniała na kursach i szkoleniach w Warszawie, a w 1971 roku ukończyła studia podyplomowe z zakresu bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Specjalizując się w informacji naukowo-technicznej, w 1972 roku została awansowana na kustosza. Przez pewien czas pracowała w Bibliotece Instytutu Techniki Cieplnej i Chłodnictwa Politechniki Łódzkiej. W Branżowym Ośrodku Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej kierowała Pracownią Upowszechniania Informacji oraz pełniła rolę zastępcy kierownika ośrodka. W 1977 roku rozpoczęła pracę w Bibliotece Uniwersyteckiej w Łodzi, gdzie kierowała sekcją katalogowania przedmiotowego. Kontynuowała rozwijanie swoich umiejętności, kończąc kurs w Instytucie Podwyższania Kwalifikacji Pracowników Informacji w Moskwie w 1979 roku oraz zdobijając tytuł bibliotekarza dyplomowanego po zdaniu egzaminu przed komisją ministerialną w 1981 roku, co umożliwiło jej awans na kustosza dyplomowanego. W 1984 roku objęła stanowisko wicedyrektora Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego, a już w październiku tego samego roku przeszła na pozycję starszego wykładowcy w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej tej uczelni. W 2004 roku została kierownikiem Podyplomowego Studium Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej, przejmując tę funkcję po Bogumile Karkowskim. Prowadziła zajęcia z zakresu nauki o informacji, języków informacyjno-wyszukiwawczych, bibliografii, źródeł informacji oraz podstaw heurystyki informacyjnej. Była także opiekunem wielu prac dyplomowych, w tym około 50 magisterskich i licencjackich. W wrześniu 1992 roku obroniła rozprawę doktorską na temat Zakładowych ośrodków informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej w Łodzi w latach 1945–1985, przygotowaną pod kierunkiem Bolesława Świderskiego, a od 1993 roku pracowała jako adiunkt. Prowadziła także zajęcia w centrach doskonalenia nauczycieli, opiekowała się praktykami studenckimi oraz organizowała seminaria szkoleniowe dla pracowników i studentów, współpracując z innymi ośrodkami w kraju. Na emeryturę przeszła w 2013 roku.

W 1999 roku weszła w skład Komisji Egzaminacyjnej do przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego dla kandydatów na bibliotekarzy dyplomowanych oraz dyplomowanych pracowników dokumentacji i informacji naukowej przy Ministerstwie Edukacji Narodowej (później Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego), gdzie pełniła funkcję sekretarza, przygotowując recenzje dorobku kandydatów oraz opracowując sprawozdania publikowane w „Przeglądzie Bibliotecznym”.

W swojej pracy naukowej koncentrowała się na informacji naukowej, szczególnie na zakładowych ośrodkach informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej oraz bibliotekach tych ośrodków, automatyzacji bibliotek oraz metodach rozpowszechniania informacji. Później zajmowała się także zagadnieniem praktyk studenckich. Jej pierwsza publikacja, zatytułowana Branżowe Ośrodki Informacji Technicznej i Ekonomicznej w Łodzi, ukazała się w 1969 roku w materiałach pokonferencyjnych. W 1975 roku opracowała Katalog czasopism zagranicznych znajdujących się w Bibliotece Branżowego Ośrodka Informacji Technicznej i Ekonomicznej za lata 1962–1974 (opublikowany w „Biuletynie Centralnego Laboratorium Chłodnictwa”, 1975, nr 3-4). Szczególne zainteresowanie wzbudzała w niej homeopatia oraz źródła informacji w tej dziedzinie, czemu poświęciła kilka artykułów w „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” oraz książkę Wiarygodność źródeł informacji w odniesieniu do homeopatii. Analiza krytyczna (Łódź 2008). Przygotowała około 350 haseł do Podręcznego słownika bibliotekarza (Warszawa 2011) oraz pisała artykuły do nowego wydania Encyklopedii wiedzy o książce. Oprócz wymienionych wcześniej publikacji, jej teksty ukazywały się także w „Biuletynie Głównej Biblioteki Lekarskiej”, „Rocznikach Bibliotecznych” oraz „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum”. Była członkiem kolegiów redakcyjnych oraz rad programowych, a także redaktorem technicznym takich publikacji jak „Biuletyn Centralnego Laboratorium Chłodnictwa”, „Przegląd Dokumentacyjny. Chłodnictwo”, „Komunikaty w Postępie Technicznym w Chłodnictwie” oraz „Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej”. Uczestniczyła w licznych konferencjach, w tym wielokrotnie w Krajowych Forach Informacji Naukowej i Technicznej.

W 2007 roku została odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz otrzymała cztery nagrody rektora Uniwersytetu Łódzkiego i cztery nagrody ministerialne.

Jej mężem był plastyk Jerzy Sowiński. Aleksandra zmarła 1 stycznia 2014 roku w Zgierzu i została pochowana na miejscowym cmentarzu.