Aleksandra Radziwiłłowa, z domu Stecka herbu Radwan, znana także jako „urocza Olesia” (ur. 1796 r., zm. 14 lipca 1864 r. w Passy) – była polską malarką amatorką oraz twórczynią rezydencji w Szpanowie na Wołyniu.
Życiorys
Była córką Karola Steckiego herbu Radwan oraz Marii z Morsztynów herbu Leliwa. W dniu 12 lipca 1815 r. poślubiła generała Michała Gedeona Radziwiłła herbu Trąby. W posagu dla męża przyniosła Szpanów na Wołyniu oraz Czarkowy w okolicach Starego Korczyna. Zainspirowana przez teściową, Helenę z Przeździeckich Radziwiłłową, przy współpracy architekta Henryka Ittara oraz projektanta ogrodów Dioniozego Miklera, zreorganizowała pałac i park w Szpanowie, przekształcając je w jedną z najpiękniejszych rezydencji w Wołyniu. Wygląd Szpanowa jest znany dzięki akwarelom stworzonym przez Aleksandrę Radziwiłłową. Z małżeństwa z Michałem Gedeonem miała córkę Michalinę oraz synów Karola Andrzeja i Zygmunta.
Po klęsce powstania listopadowego w 1831 r. udała się z dziećmi za mężem, który został zesłany do Jarosławia w Rosji. Car Mikołaj I skonfiskował majątki Michała Gedeona i przekazał je swojemu adiutantowi, Leonowi Radziwiłłowi, bratankowi Michała Gedeona, męża Aleksandry. Leon Radziwiłł przekazał swoje prawa do majątków w Nieborowie i Bolimowie w Królestwie Kongresowym na rzecz dzieci Aleksandry i Michała Gedeona. Aleksandra i jej mąż wrócili do Polski w 1836 r. i zamieszkali w Warszawie w pałacu Stanisława Potockiego na Krakowskim Przedmieściu, unikając życia towarzyskiego. Powstanie listopadowe oraz wieloletnie zesłanie w Jarosławiu miały negatywny wpływ na psychikę Michała Gedeona, co zmusiło Aleksandrę do zarządzania rodzinnym majątkiem.
Od 1838 r. Aleksandra Radziwiłłowa pełniła funkcję kuratorki dóbr nieborowskich w imieniu swoich nieletnich synów. Wzbogaciła bibliotekę Radziwiłłów w Nieborowie o rodowy księgozbiór Steckich ze Szpanowa. Na początku 1842 r. zainicjowała zmiany architektoniczne w pałacu w Królikarni, współpracując z architektem Franciszkiem Marią Lancim. W tym samym okresie podjęła także próbę przekształcenia parku w Królikarni w romantycznym stylu, wykorzystując rzeźby. Po śmierci męża w 1850 r. Aleksandra osiedliła się na stałe w Nieborowie. W tym miejscu malowała akwarelowe widoki Arkadii. W latach 1855–1859 zbudowała dla siebie willę w Arkadii według projektu Franciszka Marii Lanciego, która niestety już nie istnieje. Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie uznało Aleksandrę Radziwiłłową za członka honorowego.
Od 1863 r. mieszkała w Paryżu we Francji, gdzie zmarła w Passy (dzielnicy Paryża od 1860 r.). Została pochowana w lokalnym kościele.
