Aleksandra Polisiewicz (urodzona w 1974 roku w Katowicach) to polska artystka oraz performerka, znana pod pseudonimem artystycznym Aleka Polis.
Ukończyła Instytut Sztuki Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, a w 2024 roku uzyskała tytuł doktora sztuki (obroniony na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu). W latach 2002 i 2006 otrzymała Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W swoich dziełach wykorzystuje między innymi wizualizacje oparte na animacji komputerowej oraz tworzy prezentacje multimedialne dla Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie.
Twórczość
Aleka Polis jest artystką o radykalnym podejściu i feministycznych poglądach. W swoich realizacjach wykorzystuje wideo, fotografię cyfrową, animacje oraz filmy dokumentalne. Jej twórczość (post)krytyczna stawia pytania dotyczące rekonstrukcji tożsamości oraz podmiotowości w przestrzeni, która jest kontrolowana przez różne formy władzy. Prace Polisiewicz, świadome trudności w poszukiwaniu krytycznego dyskursu, tworzą przestrzeń dla interpretacji nieważnej z perspektywy propagandy.
W realizacji Suka (2003-2004) artystka ukazuje trzy modele kobiecej tożsamości, które są proponowane przez różne formy totalitaryzmu. Odkrywa, w jaki sposób faszyzm, komunizm oraz kapitalizm definiują zachowania, które są dla nich wygodne.
W pracy Stygma (2005), zrealizowanej w technice found footage, artystka przedstawia piętno, z jakim spotykają się jednostki łamiące społeczne normy. Normy te często są ustalane przez władzę reprezentowaną przez rodzinę, rząd oraz kościół. Każde odstępstwo jest agresywnie zwalczane, a ostatnia forma oporu – własne ciało – doznaje intensywnych ataków. Reakcje na te ataki, które polegają na odwzajemnieniu przemocy, są potępiane przez tych, którzy je wywołują. W tym kontekście autoagresja staje się formą obrony. Praca z cyklu IBM Dedicated (2004) ilustruje proces powstawania tytułowego napisu na ciele artystki; krwawe znaki przypominają o kontroli ciała przez różne technologie. Koncern, który rozwijał się w oparciu o system totalitarny, zyskał w epoce postindustrialnej status skutecznego narzędzia władzy. Dziś piastuje formę pozornie przyjaznej technologii, a piętnowanie ciała przez władzę odbywa się w bardziej subtelny sposób, przy użyciu nowoczesnych narzędzi cyfrowych, co wcale nie czyni tego mniej niebezpiecznym.
W swojej najnowszej pracy Aleka bada, w jaki sposób sprawowanie władzy odbywa się poprzez organizację przestrzeni społecznej za pomocą nośnych idei oraz architektury, która je reprezentuje. Wartopia (2006) to symulacja idealnego miasta, stworzona na podstawie autentycznych faszystowskich i stalinowskich planów przebudowy Warszawy, które artystka odkryła. Polisiewicz stworzyła wirtualną przestrzeń, która przedstawia opresję, jakiej możemy doświadczać bez większego uszczerbku.
W ramach projektu Syren TV, współpracuje z filozofką, fotografką i filmowką, a także zapaloną feministką Ewą Majewską. Razem produkują filmy dokumentalne dotyczące polskiej rzeczywistości polityczno-społecznej, która znajduje się pod presją środowisk narodowo-szowinistyczno-faszyzujących. W 2005 roku, w ramach współpracy z Obiegiem, Polisiewicz założyła w Polsce pierwszą internetową telewizję wernisażową OBIEG.TV.
Obecnie mieszka i pracuje w Warszawie.
Wystawy
2013: Błąd w czasoprzestrzeni, BWA Bielsko-Biała, wyst. ind.; Wolny strzelec, Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, Warszawa; Alternativa 2013, Instytut Sztuki Wyspa, Gdańsk; Punkt bez ja, Galeria Arsenal, Białystok; Miasto, którego nie było, BWA Jelenia Góra; Tkacze, Centrum Sztuki Staniszów; Komentatorki, CSW Zamek Ujazdowski.
2012: Ceremoniał, Centrum Kultury Krasnoye Znamya, Sankt-Petersburg, Rosja; Chora sztuka, Jerozolima, Warszawa; Follow the White Rabbit!, Dortmunder Kunstverein, Dortmund, Niemcy; Happiness is a warm gun, Rizzordi Art Foundation, Sankt-Petersburg, Rosja.
2011: Cyklooksytocyna, Zona Sztuki Aktualnej, Łódź, wyst. ind.; Szachrajki, łobuzy, pasożyty, Studio BWA, Wrocław; Tür an Tür, Polen-Deutschland, 1000 Jahre Kunst und Geschichte, Martin-Gropius-Bau, Berlin; Dobre sąsiedztwo?, wątki niemieckie we współczesnej sztuce polskiej/wątki polskie we współczesnej sztuce niemieckiej, Kunstraum Kreuzberg, Bethanien, Berlin; Gone to Croatan, HMKV, Dortmund.
2010: Trickster, Fundacja Profile, Warszawa, wyst. ind.; Ars Homo Erotica, Muzeum Narodowe, Warszawa.
2008: 5. Triennale Młodych, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko.
2007: Efekty rzeczywistości, Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, Warszawa; Demos kratos, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała; Sąsiedzi, Festiwal Altonale 9, Kulturforum Altona, Hamburg; Mamidło. Lilth, Galeria Program, Warszawa; Odczarowanie, Galeria BWA, Zielona Góra; Mandala, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała.
2006: Demos kratos-władza ludu, Galeria Klimy Bocheńskiej, Warszawa; Nie lękajcie się, mieszkanie prywatne, Warszawa; W Polsce czyli gdzie?, CSW, Warszawa; Viennabiennale, Wiedeń; Young Art from Poland, Polish Institut, Wiedeń; Welcome to the media, Królikarnia, Warszawa; Miłość i demokracja, Łaźnia, Gdańsk; femmeusesactions#17, Parc Saint Léger – Centre d’art contemporain, Pougues-les-Eaux; Wyobrażenia Holokaustu w Polskiej sztuce wideo i filmie, CSW Warszawa; Dromos, wyst. ind. w ramach W samym centrum uwagi, CSW, Warszawa.
2005: Jakoś to będzie. Wybory, Galeria Piotra Nowickiego, Klub Le Madame, Warszawa; Achtung Polen kommen, Weimar; Integracja, Galeria Program, Warszawa; Performance Club, Galeria Kordegarda, Warszawa; IMPULSE. Zeitgenössische Kunst aus Polen, Polish Institut, Düsseldorf; Tolerate me!, Supermarket sztuki V/1, Galeria DAP, Warszawa; Polski film abstrakcyjny 1957 – 2004, CSW Warszawa.
2004: Reversed Art and Engineering. Ung polsk Konst, Skulpturens Hus, Sztokholm; Święto kobiet, Galeria Lokal, Kraków; Belmondo, Poznań; Ładnie? O ładnym, młyn nr 2 „Ziarno”, Kraków; Suka, wyst. ind., Galeria XX1, Warszawa; Bestiarium podświadomości, wyst. ind., Kronika, Bytom; Matryca, wyst. ind., Galeria XX1, Warszawa.
2003: InteGracja, Galeria Program, Warszawa; ART Moscow. Polish Brand, Central House of Artists, Moskwa; Ulica Św Jana, wyst. ind., Górnośląskie Centrum Kultury, Katowice.
2002: Wianek cierniowy i róża, Galeria XX1, Warszawa.
2001: Kobieta o Kobiecie, Galeria Bielska BWA (Bielsko-Biała); Rybie oko, BGSW Słupsk; Artefakty, Kronika, Bytom; Irreligia. The morphology of the Non-Sacrum in Polish 20th Century Art, Atelier 340 – Museum, Bruksela.
Bibliografia
Izabela Kowalczyk, Mikroutopie Aleki Polis, obieg.pl, 2013
Agnieszka Żechowska, Bestia w szponach Europy. O sztuce Aleki Polis, http://opposite.uni.wroc.pl, 2011
Agnieszka Żechowska, „Akcja Zbawiciel” i inne profanacje Aleki Polis, www.obieg.pl, 2011
Ewa Majewska, Miasto jako obóz. Berlińskie odsłony projektu „Wartopia”, Obieg, 2009
Ewa Toniak, Olbrzymki. kobiety i socrealizm, Korporacja Ha!art, Kraków 2008.
Iza Kowalczyk, Bestiarium Oli Polisiewicz, strasznasztuka2, Meryba. Piśmie mniejszości o kulturze, 2008
Dominik Kuryłek, Aleksandra Polisiewicz [w:] Tekstylia bis. Słownik Młodej polskiej kultury, Kraków 2006.
Ewa Toniak, Wojna, utopia i miasto, www.obieg.pl/artmix 2006;
Ewa Majewska, Bestiarium suwerenności w pracach Aleksandry Polisiewicz, www.obieg.pl, 2006;
Dorota Jarecka, Warszawa według Hitlera, www.gazeta.pl, 2006;
Ewa Witkowska, Mutacje Tożsamości, „Exit” 3/2004;
Aleksandra Polisiewicz, „Bestiarium Podświadomości”, katalog wystawy, Bytomskie Centrum Kultury, 2004, ISBN 83-920614-5-4.
Joanna Turowicz, Labirynty i tarcze strzelnicze, „Exit” 2/2003;
Magdalena Ujma, Ornament: życie, śmierć i jeszcze raz życie, www.bunkier.com 2003;
Aleksandra Polisiewicz, „Ulica św. Jana”, katalog wystawy, Galeria ASP, Górnośląskie Centrum Kultury, 2003, ISBN 83-88418-36-X.
Joanna Turowicz, Stygmaty nie tylko kobiece: Anna Baumgart i Aleksandra Polisiewicz [w:] Wianek cierniowy i róża. Anna Baumgart, Aleksandra Polisiewicz, kat. wyst., Galeria XX1, Warszawa 2002;
Violetta Sajkiewicz, Ciernie i róże, www.artpapiet.com 2002.
Zobacz też
Sztuka współczesna
Animacja komputerowa
Przypisy
Linki zewnętrzne
Aleksandra Polisiewicz w serwisie Culture.pl
Strona domowa Aleki Polis: monopolis.art.pl [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)].
