Aleksandra Markwitz-Bielerzewska ps. „Klio”
Data urodzenia: 14 maja 1919 w Poznaniu, data śmierci: 14 września 2007 w Poznaniu – harcerka Szarych Szeregów oraz porucznik rezerwy Armii Krajowej.
Życiorys
Aleksandra była córką Marii Markwitz z domu Palacz oraz poznańskiego lekarza Aleksandra Markwitza, który brał udział w Powstaniu Wielkopolskim. W wieku 12 lat dołączyła do 12. Drużyny Harcerek im. Anny Danysz.
Ukończyła Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Poznaniu, gdzie zdała maturę. W 1937 roku rozpoczęła studia z zakresu historii na Uniwersytecie Poznańskim, a w tym samym roku wstąpiła do Akademickiego Koła Harcerskiego im. Heliodora Święcickiego.
Na przełomie maja i czerwca 1939 roku, po powołaniu do Pogotowia Harcerek, ukończyła kurs szkoleniowy i otrzymała rozkaz, aby w przypadku wybuchu wojny pełnić służbę w swoim miejscu zamieszkania.
II wojna światowa
Po wkroczeniu Niemców do Poznania, udała się do siedziby Akademickiego Koła Harcerskiego, gdzie razem z Krystyną Frysztak zniszczyły dokumenty członków organizacji, aby nie wpadły w ręce okupanta.
Była zaangażowana w tajne nauczanie. 18 lutego 1944 roku została aresztowana przez Gestapo w swoim domu przy ulicy Wielkiej. Początkowo przewieziono ją do Domu Żołnierza, a następnie do Fortu VII i w końcu do obozu w Żabikowie pod Poznaniem. Podczas brutalnych przesłuchań nie ujawniła żadnych istotnych informacji. Spędziła cztery miesiące w Żabikowie, a następnie, razem z innymi więźniarkami, została przetransportowana do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück. Tam wstąpiła do konspiracyjnej drużyny harcerskiej „Mury”, dowodzonej przez hm. Józefę Kantor. Potem trafiła do obozu pracy w Lipsku, skąd 13 kwietnia 1945 roku wyszła w tzw. marszu śmierci. Udało jej się uciec i w ciągu miesiąca dotarła do Poznania.
Po wojnie
W 1945 roku wróciła na Uniwersytet Poznański i reaktywowała Akademickie Koło Harcerskie. Po ukończeniu studiów z zakresu historii zaczęła pracować jako nauczycielka w szkole średniej, jednak z powodu złego stanu zdrowia po obozach nie mogła kontynuować pracy w zawodzie.
Od 1948 roku pracowała w Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Poznaniu, w Wydziale Kultury i Oświaty, a także była członkiem redakcji „Kroniki Miasta Poznania”. W 1951 roku została zwolniona, a z powodu swoich więzi z Armią Krajową miała trudności ze znalezieniem pracy w rodzinnym mieście. Wkrótce przeniosła się do Szczecina, gdzie pracowała jako kustoszka w Muzeum Pomorza Zachodniego.
W lipcu 1952 roku wyszła za Dobiesława Bielerzewskiego, z którym wróciła do Poznania. Podjęła pracę w Instytucie Technologii Drewna, gdzie kierowała biblioteką naukową aż do emerytury w 1979 roku.
W 1956 roku wznowiła aktywną służbę harcerską. Po 1989 roku objęła stanowisko komendantki Środowiska Szarych Szeregów w poznańskim oddziale Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Zmarła i została pochowana na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu, w Kwaterze AK.
Odznaczenia i upamiętnienia
Aleksandra Markwitz-Bielerzewska została odznaczona Krzyżem Oficerskim oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Oświęcimskim, Medalem Wojska Polskiego oraz Złotym Krzyżem „Za Zasługi dla ZHP” z Rozetą z Mieczami.
W 2022 roku Rada Miasta Poznania ustanowiła ją patronką ulicy na Starołęce.
