Aleksandra Leśnodorska z domu Gruszczyńska (urodzona 13 lutego 1906 w Jaśle, zmarła 14 stycznia 1986) była polską bibliotekarką oraz nauczycielką, pracującą w Bibliotece Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.
Życiorys
Była przedstawicielką rodziny robotniczej, córką maszynisty kolejowego. Uczyła się w I Gimnazjum Państwowym im. Emilii Plater w Krakowie, gdzie w 1924 roku zdała egzamin dojrzałości. Rok później ukończyła seminarium nauczycielskie w Krakowie, co umożliwiło jej rozpoczęcie pracy jako nauczycielka w szkole powszechnej w Porąbce w październiku 1925. Pracowała tam do maja 1930. Następnie osiedliła się w Krakowie i rozpoczęła studia z zakresu historii na Uniwersytecie Jagiellońskim, które zakończyła w 1934. W 1936 roku uzyskała dyplom doktora filozofii. Podczas studiów pracowała jako nauczycielka najpierw w Publicznej Szkole Dokształcającej Zawodowej nr 21 w Krakowie (1931–1932), a później w Szkole Ekonomiczno-Handlowej w Krakowie (1932–1939). Po wybuchu II wojny światowej była zatrudniona w Żeńskim oraz Męskim Gimnazjum Kupieckim w Krakowie, ale w maju 1940 roku została zwolniona z pracy z uwagi na to, że była zamężna.
Po wojnie przez pewien czas kontynuowała pracę jako nauczycielka; w latach 1945–1951 była związana z Żeńskim Technikum Handlowym w Krakowie, a po krótkiej przerwie, spowodowanej opieką nad chorym mężem, pracowała w Technikum Geologicznym w Krakowie (1953–1954). Od 1 września 1954 roku była zatrudniona w Bibliotece Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. W krótkim czasie wyróżniła się swoją wiedzą zarówno teoretyczną, jak i praktyczną w zakresie bibliotekarstwa, co przyczyniło się do jej szybkiego awansu. Dyrekcja Biblioteki wystąpiła do Komisji Egzaminacyjnej dla Bibliotekarzy Dyplomowanych o zwolnienie jej z egzaminu bibliotekarskiego, co skutkowało tym, że 1 listopada 1962 roku Leśnodorska została adiunktem bibliotecznym. Równocześnie objęła stanowisko kierownika Działu Opracowania Druków w Bibliotece PAN, gdzie przyczyniła się do odpowiedniego opracowania i udostępnienia, szczególnie starszych zbiorów. W sierpniu 1968 roku uzyskała awans na kustosza dyplomowanego. Na emeryturę przeszła z końcem 1971 roku, jednak kontynuowała pracę w niepełnym wymiarze godzinowym aż do grudnia 1985 roku.
Wykorzystując swoje doświadczenie pedagogiczne, wspierała kształcących się bibliotekarzy w Bibliotece PAN oraz innych krakowskich bibliotekach naukowych. Brała udział w pracach edytorskich oraz naukowych Biblioteki, m.in. jako współautorka publikacji zbiorowej „Kraków–Mickiewiczowi”, wydanej w 1956 roku z okazji Roku Mickiewiczowskiego. Była również współautorką kilku publikacji opublikowanych w „Roczniku Biblioteki PAN w Krakowie”, takich jak „Listy o Adamie Mickiewiczu” (1957) oraz „Życie kulturalne i artystyczne Krakowa w II połowie XIX wieku” (1959).
26 grudnia 1939 roku poślubiła Zygmunta Leśnodorskiego, syna Gustawa. Jej mąż był literatem oraz kierownikiem artystycznym w Polskim Radiu i w Państwowych Teatrach Dramatycznych. Po jego śmierci zajęła się pracami edytorskimi nad rękopisami, co zaowocowało wydaniem pamiętników „Wspomnienia i zapiski” (Kraków 1959) oraz „Ludzie mojego miasta” (Kraków 1962), które później połączono w jeden tom „Wśród ludzi mojego miasta. Wspomnienia i zapiski” (Kraków 1968). Aleksandra Leśnodorska miała syna.
Zmarła 14 stycznia 1986 roku i została pochowana w grobowcu rodzinnym Leśnodorskich na cmentarzu Rakowickim w Krakowie 22 stycznia 1986 roku (kwatera XXVIIIa, rząd południowy).
Przypisy
Bibliografia
Aleksandra Leśnodorska. Nekrolog. „Dziennik Polski”. Nr 15, s. 5, 17/19 stycznia 1986.
Krystyna Stachowska, Aleksandra Leśnodorska (13 II 1906 – 14 I 1986), „Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie”, rok XXXIII, 1988, s. 245–246 (z fotografią)
