Aleksandra Anna Kubicz
Aleksandra Anna Kubicz (z domu Mrozkówna, urodzona 19 lutego 1932 roku w Chorzowie) to polska profesor biochemii, która aktywnie popularyzuje wiedzę. Jest absolwentką Uniwersytetu Wrocławskiego oraz pełniła funkcję prorektora tej uczelni w latach 1981–1982 i 1994–1995. Jest również twórczynią i organizatorką Wrocławskiego Święta Nauki, które później przekształciło się w Dolnośląski Festiwal Nauki (DFN), a także współzałożycielką European Science Events Association (EUSCEA).
Edukacja i kariera
Aleksandra Kubicz ukończyła szkołę średnią w Rybniku. W 1950 roku rozpoczęła dwustopniowe studia z zakresu biologii na Uniwersytecie Wrocławskim, które zakończyła w 1955 roku. Następnie podjęła pracę naukowo-dydaktyczną, początkowo w Zakładzie Chemii Fizjologicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu. W 1960 roku została zatrudniona w nowo utworzonej Katedrze Biochemii Uniwersytetu, a od 1972 roku w Instytucie Biochemii.
Stopnie naukowe
Doktorat uzyskała w 1962 roku, a habilitację w 1972 roku. W 1994 roku otrzymała tytuł naukowy profesora. Od 1960 roku pracowała jako starszy asystent, a następnie awansowała na adiunkta (1965), docenta (1974) oraz profesora nadzwyczajnego (1982).
Funkcje kierownicze
W latach 1990–1993 pełniła rolę zastępcy dyrektora Instytutu Biochemii i Biologii Molekularnej, a od 1994 do 2002 roku kierowała Zakładem Biochemii Porównawczej na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1975–1978 była prodziekanem tego wydziału. Dwukrotnie pełniła obowiązki prorektora Uniwersytetu: w latach 1981–1982 (ds. dydaktycznych, gdzie podała się do dymisji w geście solidarności z odwołanym rektorem Józefem Łukaszewiczem) oraz w latach 1994–1995 (ds. nauki i współpracy z zagranicą). W 1967 roku odbyła staż stypendialny w London Hospital, a w 1983 roku była profesorem wizytującym na Purdue University. W 1989 roku pracowała w National Institute of Health w Bethesda.
Badania naukowe
W swojej działalności badawczej koncentrowała się na analizie struktury i funkcji kwaśnych fosfataz w niższych kręgowcach, szczególnie na molekularnych podstawach heterogenności tych enzymów oraz wpływie modyfikacji cukrowych różnych białek na fizjologię i patologię. Jej dorobek naukowy obejmuje 70 oryginalnych prac badawczych oraz kilka artykułów przeglądowych. Jest autorką książki pt. Tajemnice ewolucji molekularnej (PWN, Warszawa 1999).
Wrocławskie Święto Nauki
Aleksandra Kubicz w latach 1998–2003 zainicjowała oraz zorganizowała Wrocławskie Święto Nauki, które później przekształcono w Dolnośląski Festiwal Nauki. Pełniła funkcję koordynatora festiwalu w latach 1998–2001, a po niej na tym stanowisku zastąpiła ją profesor Kazimiera Wilk. Aleksandra Kubicz została później honorowym członkiem rady programowej festiwalu. W ramach DFN była także współzałożycielką European Science Events Association (EUSCEA).
Odznaczenia i nagrody
Za swoje osiągnięcia naukowe i dydaktyczne została uhonorowana Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym Krzyżem Uniwersytetu Wrocławskiego oraz medalem z okazji 300-lecia tej uczelni. Otrzymała również nagrody od Sekretarza Naukowego PAN (dwukrotnie) oraz Ministra Edukacji Narodowej. W 2002 roku uhonorowano ją Nagrodą Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola, Nagrodą JM Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego (dwukrotnie, w 1998 i 1999 roku), Nagrodą im. Bronisława Filipowicza Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, a także Nagrodą Prezydenta Wrocławia (dwukrotnie, w 1999 i 2009 roku). Dodatkowo zdobyła Nagrodę VI Dolnośląskich Prezentacji Edukacyjnych – TARED 2000 oraz główną nagrodę w Wielkim Konkursie Wrocławskiej Nagrody Allianz 2000 Kultura Nauka i Media.
Życie prywatne
Mężem Aleksandry Kubicz był profesor medycyny Józef Kubicz, z którym wzięła ślub 9 listopada 1955 roku. Para miała dwoje dzieci: Ziemowita oraz Dominikę. Jej pasje obejmowały antyki, muzykę symfoniczną, turystykę oraz pływanie.
Przypisy
Bibliografia
Encyklopedia Wrocławia. Wyd. 3. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 456-457. ISBN 83-7384-561-5.
Linki zewnętrzne
Prof. dr hab. Aleksandra Kubicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-07-23].
