Aleksandra Joanna Maria Franciszka Fabianna hrabina Hutten-Czapska, hrabina Romrod, primo voto Kolemin, secundo voto Bacheracht, znana również pod pseudonimem Ary Ecilaw (ur. 18 listopada 1853 w Warszawie, zm. 8 maja 1941 w Vevey) była rosyjsko-szwajcarską arystokratką i prozaiczką polskiego pochodzenia.
Życiorys
Jej rodzicami byli: szambelan Imperium Rosyjskiego Adam Józef Erazm Hutten-Czapski oraz Marianna Rzewuska, hrabina Imperium Rosyjskiego. Aleksandra miała brata Adama oraz siostrę Henriettę. Była katoliczką i wychowywała się w Paryżu. W 1870 roku wyjechała z matką i siostrą do Sztokholmu. 21 lutego 1873 roku, w rosyjskiej cerkwi w Vevey, poślubiła rosyjskiego ministra-rezydenta Aleksandra von Kolemine (ur. 1844, zm. 1894), którego poznała podczas podróży do Szwajcarii. Ich jedyny syn, Jurij, przyszedł na świat 6 (18 kwietnia) 1874 roku w Szwajcarii (zm. 1958). Po pewnym czasie para osiedliła się w Darmstadt, jednak małżonkowie rozwiedli się w marcu 1884 roku.
Jej drugim mężem był wielki książę Hesji Ludwik IV. Ich małżeństwo morganatyczne trwało od 30 kwietnia 1884 roku do 9 lipca tego samego roku, kiedy to zostało unieważnione – sąd w Lipsku zatwierdził rozwód 19 grudnia 1884 roku. Aleksandra otrzymała po mężu tytuł hrabiny Romrod oraz dożywotnią rentę. Na podstawie obszernego wywiadu z nią, w Lipsku wydano broszurę pt. Frau Kolemine, w której przedstawiono ją w pozytywnym świetle. Od 1884 roku jej kariera literacka zyskała na znaczeniu, a w krótkim czasie jej książki doczekały się pięciu lub sześciu wydań. Istniały przypuszczenia, że pod pseudonimem Ary Ecilaw kryje się kobieta, która zna się na tajnikach europejskich dworów, a francuski nie jest jej językiem ojczystym. Niektóre z jej dzieł zostały przetłumaczone na język angielski, w tym Rolanda (ang. Roland, or the Expiation of a Sin) oraz Le Roi de Thessalie (ang. The Romance of a German Court), które opublikowało wydawnictwo Remington & Co. w 1886 roku. Alternatywne tłumaczenie Le Roi de Thessalie, autorstwa N. T. Laylocka (ang. Her Royal Lover), ukazało się w Nowym Jorku w 1890 roku, a dzieło to zostało także przetłumaczone na język włoski (wł. Il re di Tessaglia).
W wrześniu 1892 roku lub w maju 1893 roku, poślubiła Wasilija Romanowicza Bacherachta (ur. 1851, zm. 1916), sekretarza ambasady Imperium Rosyjskiego w Berlinie. Nie mieli dzieci, jednak Wasilij utrzymywał dobre relacje z pasierbem Jurijem. Na przełomie XIX wieku przestała być wspominana w prasie, z wyjątkiem jednego przypadku, gdy odwiedziła harem sułtana w Marrakeszu i wysłała prezenty jego żonom. 22 lipca 1927 roku uzyskała obywatelstwo szwajcarskie poprzez naturalizację. W ostatnich latach swojego życia mieszkała w hotelu Trois Couronnes w Vevey. Zmarła 5 lub 8 maja 1941 roku w Vevey, gdzie została pochowana obok swojego ostatniego męża na cmentarzu parafii św. Marcina (zob. kościół św. Marcina w Vevey).
Tożsamość Ary Ecilaw została odkryta przez Tadeusza Siverta.
Twórczość
- Roland (kwiecień 1885, 8. wydań do 1888 roku) – powieść z kluczem o wydziedziczonym królewskim dziecku
- Le Roi de Thessalie – powieść z kluczem, m.in. o żonie rosyjskiego ambasadora na dworze Tesalii, oparta na historii dwóch małżeństw i rozwodów autorki (listopad 1885)
- Une Altesse Impériale – powieść będąca apoteozą wielkiej księżnej Rosji, romans o Romanowach (Alphonse Lemerre, 26 października 1886, sześć wydań w ciągu 10 lat od publikacji)
- La princesse Fifi – opowiadanie o rosyjskim życiu („Le Petit Journal”, marzec 1886)
- Maël, Comtesse d’Arcq – powieść o wydarzeniach w paryskiej społeczności (kwiecień 1888)
- Officier bleu (Niebieski oficer) – antycarska sztuka teatralna, krytykująca również rosyjską i francuską policję, którą ocenzurowano we Francji (miała być wystawiona w Théâtre du Gymnase), a ostatecznie wystawiona w Belgii (1888; rękopis sztuki przechowywany w Archives nationales)
- Une Mission à la cour chérifienne – krótki dziennik podróży wydany pod pseudonimem A. de B (1901)
Przypisy
Bibliografia
HienrikH. Baran HienrikH., Awantiury w żyzni i w prozie. Zagadki Ary Ecilaw, [w:] M. S. Nekli︠u︡dova i inni, Russkai︠a︡ avanti︠u︡ra: identichnosti, proekty, reprezentat︠s︡ii, Moskva 2019, s. 91, ISBN 978-5-85006-144-9, OCLC 1235412862 [dostęp 2023-03-05].
M.S.M.S. Van De Velde M.S.M.S., Cosmopolitan Recollections, t. I, London: Ward and Downey, 1889.
M.S.M.S. Van De Velde M.S.M.S., French fiction of to-day, t. II, London: Trischler and Company, 1891.
Linki zewnętrzne
