Aleksandra Katarzyna z Engelhardtów Branicka
Aleksandra Katarzyna z Engelhardtów Branicka (ur. 1754, zm. 15 sierpnia 1838) była żoną Franciszka Ksawerego Branickiego i powszechnie uważana za córkę Wasyla von Engelhardt oraz Marii Potiomkiny.
Henryk Mościcki sugerował, że Aleksandra była pierworodną, nieślubną córką wielkiej księżnej, przyszłej cesarzowej Katarzyny, oraz hrabiego Siergieja Sałtykowa. Inne doniesienia, traktowane jako plotki, wskazywały, że miała być nieślubną córką Katarzyny II z jej relacji z hrabią Siergiejem Sałtykowem – według legendy, po jej narodzinach cesarzowa Elżbieta miała zamienić ją na niemowlę płci męskiej, pochodzenia nieznanego (lub „czuchońskiego”, czyli estońskiego), które uznano za syna Katarzyny, późniejszego cesarza Pawła I Romanowa.
Aleksandra była siostrzenicą, a później jedną z kochanek Grigorija Potiomkina, faworyta Katarzyny Wielkiej.
W 1781 roku poślubiła hetmana Franciszka Ksawerego Branickiego, który później stał się targowiczaninem. Była matką pięciorga dzieci: synów Aleksandra, który zmarł w wieku 18 lat w 1798 roku, Władysława Grzegorza oraz córek: Katarzyny, Zofii i Elżbiety, która wyszła za mąż za Michała Woroncowa. Na jej cześć nazwana została rezydencja Branickich pod Białą Cerkwią – Aleksandria. Była damą orderu Świętej Katarzyny oraz babcią m.in. Elizy Krasińskiej.
Przypisy
Bibliografia
Henryk Mościcki: Branicka Aleksandra. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 393–396. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0
