Aleksandr Nikołajewicz Zograf (urodzony 14 lutego?/26 lutego 1889 w Moskwie, zmarł 17 stycznia 1942 w Leningradzie) był rosyjskim (a później radzieckim) historykiem, który zasłynął jako wybitny badacz oraz znawca numizmatyki starożytnej.
Życie i działalność
Urodził się w rodzinie o niemieckich korzeniach jako syn Nikołaja J. Zografa, profesora zoologii na Uniwersytecie Moskiewskim. Po ukończeniu gimnazjum w Moskwie w 1907 roku, gdzie otrzymał złoty medal, rozpoczął studia na wydziale historyczno-filologicznym Uniwersytetu Moskiewskiego, które zakończył w 1912 roku obroną pracy kandydackiej z filologii łacińskiej. W latach 1913–1918 uczył języka greckiego i łaciny w prywatnych gimnazjach w Moskwie, jednocześnie tłumacząc teksty autorów starożytnych, takich jak Cyceron czy Pliniusz Starszy. W 1913 roku został członkiem korespondentem Moskiewskiego Towarzystwa Numizmatycznego, a od 1917 roku był jego członkiem rzeczywistym.
Był uczniem znanego numizmatyka Aleksieja Oriesznikowa (1855–1933) i od 1914 roku pracował w Muzeum Sztuk Pięknych przy Uniwersytecie Moskiewskim (obecnie Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina) – początkowo jako praktykant, a później jako kurator zbioru numizmatycznego. Po przeniesieniu do Leningradu w listopadzie 1922 roku, rozpoczął pracę w Ermitażu, gdzie w 1930 roku został kustoszem sekcji starożytności w dziale numizmatyki, a od 1935 roku pełnił funkcję kierownika tego działu. W latach 1925–1927 wykładał na Uniwersytecie Leningradzkim, a później (w latach 1933–1936) w innym instytucie wyższym w Leningradzie (Instytut Historii, Filozofii i Literatury).
W latach 1926–1939 Zograf odbył sześć naukowych podróży, aby zapoznać się ze zbiorami monet greckich w muzeach w Odessie, Mikołajowie, Olbii, Chersoniu, Eupatorii, Sewastopolu, Kerczu i Kijowie, co uczyniło go jednym z najlepszych znawców numizmatyki antycznej w północnych regionach nadczarnomorskich. Był aktywnym popularyzatorem wiedzy poprzez organizację wykładów, konsultacji oraz wystaw, a także publikował w międzynarodowych czasopismach, takich jak Numismatic Chronicle oraz Zeitschrift für Numismatik. Brał udział w pracach wykopaliskowych w Olbii i Kerczu. W 1940 roku otrzymał doktorat honoris causa nauk historycznych, w uznaniu za swoje wybitne osiągnięcia i wiedzę.
Jego najważniejszym dziełem była fundamentalna praca o charakterze podręcznikowym pod tytułem Anticznyje monety, która została przerwana przez wojnę i wydana dopiero po jego śmierci. Po długiej i ciężkiej chorobie zmarł w zimie 1942 roku podczas oblężenia Leningradu przez Niemców; został pochowany na cmentarzu Wołkowskim w Leningradzie.
Inne ważniejsze publikacje
- Римские монеты в Ольвии. Ленинград 1930
- Монеты «Герая». Ташкент 1937
- Античные золотые монеты Кавказа. Ленинград 1936
- Монеты Тиры. Москва 1957 (pośmiertnie)
- Денежное обращение и монетное дело Северного Причерноморья. W Античные города Северного Причерноморья. Москва-Ленинград 1955 (pośmiertnie)
Uwagi
Bibliografia
Anticznyje moniety. Moskwa: Akademija Nauk SSSR, 1951, s. 7-8 (biografia)
Bolszaja sowietskaja encikłopiedija (BSE). Moskwa: Sowietskaja encikłopiedija, 1972, t. 9
Linki zewnętrzne
Biogram w „Słowar’ numizmata” (ros.) [dostęp 2015-11-02]
