Aleksandr Grigorjewicz Zarchi (ros. Александр Григорьевич Зархи; urodził się 5 lutego?/18 lutego 1908 w Petersburgu; zmarł 27 stycznia 1997 w Moskwie) to radziecki reżyser filmowy i scenarzysta. Otrzymał tytuł Ludowego Artysty ZSRR (1969), był laureatem Nagrody Stalinowskiej (1941, 1946) oraz uhonorowany tytułem Bohatera Pracy Socjalistycznej (1978).
Życiorys
W 1927 roku ukończył Technikum Sztuki Ekranowej w Leningradzie. Zadebiutował jako reżyser w 1928 roku, tworząc krótkometrażowy film dokumentalny pt. „Pieśń o metalu”. W 1929 roku rozpoczął pracę jako scenarzysta, montażysta oraz asystent reżysera w wytwórni filmowej „Sowkino” (obecnie znanej jako Lenfilm). W 1930 roku, wspólnie z Iosifem Chejficem, założył „Pierwszą Komsomolską Brygadę Reżyserską”. W ramach tej współpracy zrealizowali m.in. filmy takie jak: Miłość w czołgu, Delegat floty oraz Ziemia woła.
Dużą popularność przyniosły mu adaptacje Anny Kareniny autorstwa Lwa Tołstoja (1968) oraz Miast i lat Konstantina Fiedina (1973), które zrealizował samodzielnie.
Zmarł i został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie.
Wybrana filmografia
- 1928: Pieśń o metalu – razem z I. Chejficem
- 1933: Moja ojczyzna – razem z I. Chejficem
- 1935: Miłość w czołgu – razem z I. Chejficem
- 1937: Delegat floty – razem z I. Chejficem
- 1940: Ziemia woła – razem z I. Chejficem
- 1950: Ognie Baku – razem z I. Chejficem
- 1957: Pod chmurami
- 1967: Anna Karenina
- 1973: Miasta i lata
- 1980: 26 dni z życia Dostojewskiego
Nagrody i odznaczenia
- 1941: Nagroda Stalinowska
- 1946: Nagroda Stalinowska
- 1969: Ludowy Artysta ZSRR
- 1978: Order Lenina
- 1978: Bohater Pracy Socjalistycznej
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy
Przypisy
Bibliografia
Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa, Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 336-348.
Edward Pawlak, Barbara Pełka, Film radziecki w Polsce, Warszawa 1985, s. 247.
Zarchi Aleksandr Grigorjewicz. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-03)]. w bazie Portalwiedzy.onet.pl (pol.)
Зархи Александр Григорьевич. artists-cccp.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-23)]. (ros.).
Зархи Александр Григорьевич, warheroes.ru (ros.)
