Aleksandr Michajłowicz Zajcew (ros. Алекса́ндр Миха́йлович За́йцев, ur. 2 lipca 1841 w Kazaniu, zm. 1 września 1910 tamże) był rosyjskim chemikiem, autorem reguły Zajcewa, która opisuje reakcje eliminacji w związkach organicznych.
Życiorys
Zajcew urodził się w Kazaniu jako syn kupca zajmującego się handlem cukrem i herbatą. Jego ojciec miał nadzieję, że syn podąży jego śladami w biznesie, jednak dzięki wysiłkom wuja ze strony matki, Zajcew dostał się na studia ekonomiczne na Kazańskim Uniwersytecie Państwowym. W tamtym czasie w Rosji obowiązywał kameralizm, który wymagał, aby każdy student prawa i ekonomii przed ukończeniem studiów odbył również 2-letnie studia z zakresu chemii. W związku z tym Zajcew został skierowany do Aleksandra Michajłowicza Butlerowa.
Na początku współpracy z Zajcewem, Butlerow zauważył w swoim studencie wyjątkowe umiejętności laboratoryjne, a jego późniejsze działania potwierdziły, że Zajcew stał się cennym nabytkiem dla rosyjskiej chemii organicznej.
Po śmierci ojca, Zajcew uzyskał dyplom w 1862 roku i natychmiast wyruszył do Europy zachodniej, aby kontynuować studia. Tam studiował pod kierunkiem Hermanna Kolbe w Marburgu oraz Charlesa Adolfa Wurtza w Paryżu. Jego decyzja była w sprzeczności z ówczesnymi normami, które zakładały, że najpierw powinien zdobyć stopień kandydata, a następnie spędzić 2-3 lata na studiach za granicą (tzw. komandirówka) przed powrotem do Rosji jako etatowy asystent laboratoryjny w ramach doktoratu.
Podczas studiów z Kolbem w latach 1862–1864, Zajcew odkrył sulfotlenki oraz sole trialkilosulfonowe. W 1864 roku przeniósł się do Paryża, gdzie przez rok pracował w laboratorium Wurtza, a następnie wrócił do Marburga w 1865 roku. W międzyczasie Kolbe przyjął ofertę pracy w Lipsku, co zakończyło ich współpracę. W rezultacie, Zajcew, nie mając środków do życia, powrócił do Rosji. Po powrocie ponownie dołączył do Butlerowa jako nieodpłatny asystent i obronił pracę dyplomową na stopień kandydata.
Zmarł 1 września 1910 roku w Kazaniu.
Uwagi
Przypisy
Linki zewnętrzne
Link do angielskiego tłumaczenia ważnego artykułu Zajcewa z 1875 roku, który został napisany w języku niemieckim. Polski tytuł: Kolejność dodawania i eliminacji wodoru i jodu w związkach organicznych.
