Aleksandr Iwanowicz Wybornow (ros. Александр Иванович Выборнов, urodzony 17 września 1921 roku w Kaszyrze, zmarł 31 października 2015 roku w Moskwie) był radzieckim lotnikiem wojskowym, piastującym stopień generała porucznika lotnictwa oraz odznaczonym tytułem Bohatera Związku Radzieckiego w 1945 roku.
Życiorys
W 1938 roku ukończył 10 klas szkoły w Kaszyrze. W latach 1937–1938 uczęszczał do aeroklubu, a następnie, w latach 1938–1939, studiował w technikum kultury fizycznej w Smoleńsku, gdzie w 1939 roku zakończył naukę w smoleńskim aeroklubie. W grudniu 1939 roku rozpoczął służbę w Armii Czerwonej, a w grudniu 1940 roku ukończył Czugujewską Wojskową Szkołę Lotniczą, zdobywając kwalifikacje lotnika-instruktora. Po ataku Niemiec na ZSRR, szkoła, w której pracował, została ewakuowana do Szymkentu. Od października 1942 roku brał udział w walkach z Niemcami jako lotnik, starszy lotnik oraz dowódca klucza. Walczył na Froncie Kalinińskim od października 1942 do marca 1943 roku, na Froncie Woroneskim od lipca do października 1943 roku, a następnie na 1. Froncie Ukraińskim od października do grudnia 1943 roku. W jego dorobku znalazły się operacje, takie jak wielkołucka, bitwa pod Kurskiem, operacja biełgorodzko-charkowska, bitwa o Dniepr oraz operacja kijowska. W kwietniu 1944 roku ukończył lotnicze kursy doskonalenia kadry dowódczej w Lipiecku, a od kwietnia 1944 do maja 1945 roku pełnił funkcję pomocnika dowódcy pułku i dowódcy eskadry w 728. lotniczym pułku myśliwskim 1. Frontu Ukraińskiego. Uczestniczył w operacjach lwowsko-sandomierskiej, sandomiersko-śląskiej, dolnośląskiej, górnośląskiej, berlińskiej oraz praskiej. W trakcie wojny wykonał 236 lotów bojowych oraz stoczył 57 walk powietrznych, w których zestrzelił 21 wrogich samolotów.
Po zakończeniu wojny dowodził eskadrą w Centralnej Grupie Wojsk w Austrii oraz w Taurydzkim Okręgu Wojskowym. W 1954 roku ukończył Akademię Wojskowo-Powietrzną w Monino. Następnie, w latach 1955-1958, był zastępcą dowódcy, a później dowódcą 330. samodzielnego pułku lotniczego w Północnej Grupie Wojsk w Chojnie. Od stycznia 1958 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy, a od maja do września 1958 roku I zastępcy dowódcy, by od września 1958 do czerwca 1962 roku dowodzić 26. Lotniczą Dywizją Myśliwską w Pietrozawodsku. Następnie, od czerwca 1962 do listopada 1965 roku, był dowódcą 5. Dywizji Obrony Przeciwlotniczej w Pietrozawodsku. Od listopada 1965 do listopada 1970 roku pełnił obowiązki szefa Przysposobienia Wojskowego Lotnictwa Obrony Przeciwlotniczej. W okresie od października do grudnia 1967 roku był doradcą ds. lotnictwa obrony przeciwlotniczej w Egipcie, a w latach 1970-1980 inspektorem w Inspekcji Sił Wojskowo-Powietrznych Głównej Inspekcji Ministerstwa Obrony ZSRR, po czym przeszedł do rezerwy. Po zakończeniu kariery wojskowej pracował jako prorektor Moskiewskiego Instytutu Fizyczno-Technicznego, a od 1983 roku pełnił funkcję szefa Działu Kadr i pomocnika rektora Moskiewskiego Instytutu Chemiczno-Technologicznego/Rosyjskiego Uniwersytetu Chemiczno-Technologicznego, a w latach 2006-2012 był pomocnikiem prezesa tego uniwersytetu. W 1973 roku otrzymał honorowe obywatelstwo Kaszyry.
Awanse
sierżant (grudzień 1940)
młodszy porucznik (5 maja 1943)
porucznik (10 października 1943)
starszy porucznik (21 lipca 1944)
kapitan (4 kwietnia 1945)
starszy porucznik (31 maja 1947; degradacja)
kapitan (8 stycznia 1949)
major (30 kwietnia 1951)
podpułkownik (10 maja 1954)
pułkownik (18 kwietnia 1957)
generał major lotnictwa (22 lutego 1963)
generał porucznik lotnictwa (25 kwietnia 1975)
Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego (27 czerwca 1945)
Order Lenina (27 czerwca 1945)
Order Czerwonego Sztandaru (czterokrotnie – 22 października 1943, 22 października 1944, 29 kwietnia 1957 i 22 lutego 1968)
Order Aleksandra Newskiego (18 maja 1945)
Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (trzykrotnie – 14 października 1943, 8 marca 1945 i 11 marca 1985)
Order Czerwonej Gwiazdy (dwukrotnie – 26 października 1955 i 14 maja 1956)
Order „Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR” III klasy (30 kwietnia 1975)
Medal „Za zasługi bojowe” (dwukrotnie – 9 lutego 1943 i 15 listopada 1950)
Medal „Za obronę Moskwy”
Medal „Za obronę Kijowa”
Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Medal „Za wyzwolenie Warszawy”
Medal „Za wyzwolenie Pragi”
Medal „Za zdobycie Berlina”
Złoty Krzyż Zasługi (PRL, 6 października 1973)
Order Bohdana Chmielnickiego II klasy (Ukraina)
I inne.
Bibliografia
Выборнов Александр Иванович (ros.)
