Aleksandr Wiertinski

Aleksandr Nikołajewicz Wiertinski, znany w Polsce jako Aleksander Wertyński (ros. Александр Ника́лаевич Вертинский, ur. 8/20 marca 1889 w Kijowie, zm. 21 maja 1957 w Leningradzie) to rosyjski pieśniarz, kompozytor, poeta oraz aktor. Był mężem Lidiji Wiertinskiej i ojcem radzieckiej aktorki Anastasiji Wiertinskiej.

Życiorys

Wiertinski był twórcą śpiewanych romansów, które zapewniły mu tytuł najsłynniejszego rosyjskiego barda w okresie międzywojennym, mimo że wówczas przebywał na emigracji, m.in. w Warszawie (opusił Rosję w 1919 roku). Koncertował na terenie całej Polski, a 9 listopada 1924 roku wystąpił z recitalem w łódzkiej Filharmonii.

Do ZSRR powrócił w 1943 roku. W czasie wojny dawał koncerty dla żołnierzy Armii Czerwonej. W 1951 roku został uhonorowany Nagrodą Stalinowską. Jego utwory na język polski tłumaczyli m.in. Julian Tuwim oraz Jonasz Kofta.

Wśród wykonawców pieśni Wiertinskiego znajdują się m.in. Mieczysław Święcicki i Olena Leonenko.

Artysta spoczywa na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie.

Wybrana filmografia

1913: Obryw jako Kadet (jeden z gości)
1928: Geheimnisse des Orients jako Wezyr
1953: Skanderbeg jako doża wenecki
1954: Anna na szieje jako Książę

Polska dyskografia

Longplay pt. Romanse cygańskie [Aleksandra Wertyńskiego] w wykonaniu Mieczysława Święcickiego (wyd. Polskie Nagrania, nr XL-0600 (mono) i SXL-0600 (stereo); lista utworów: A: „Żółty Anioł”, „Madame Irene”, „Liliowy Negr”, „Step Mołdawiański”, „Długa Droga”, „Zapomniane Pieszczoty” • B: „Litość Miej”, „Kominek Zgasł”, „Stary Cygan”, „Kto Mi Samotność Osłodzi”, „Chryzantemy”, „O Pieśni Me Prosisz”)