Aleksandr Iljicz Uljanow (ros. Александр Ильич Ульянов; urodził się 31 marca?/12 kwietnia 1866 roku w Niżnym Nowogrodzie, zmarł 26 kwietnia?/8 maja 1887 w Szlisselburgu) był rosyjskim rewolucjonistą, jednym z członków narodowców, a także starszym bratem Włodzimierza Lenina.
Życiorys
W 1883 roku ukończył z wyróżnieniem liceum w Symbirsku, a następnie rozpoczął studia na Uniwersytecie Petersburskim, na wydziale nauk ścisłych, gdzie również otrzymał wyróżnienie za pracę z zakresu zoologii. Po napisaniu pracy doktorskiej został przyjęty do Towarzystwa Naukowo-Literackiego. W tym okresie zapoznał się z zakazanymi przez rząd pracami lewicowych filozofów, takimi jak Karl Marks czy Nikołaj Czernyszewski. W trakcie swojej kariery naukowej zaangażował się w agitację przeciwko monarchii absolutnej cara Aleksandra III. Brał udział w nielegalnych spotkaniach, demonstracjach oraz prowadził propagandę wśród studentów i robotników.
W 1886 roku dołączył do frakcji terrorystycznej ruchu Narodna Wola, gdzie współredagował program tego ugrupowania. Uznając klasę robotniczą za „jądro partii socjalistycznej”, program ten potwierdzał dążenie rewolucyjnej inteligencji do walki z autorytetem caratu, przyjmując terror jako środek do osiągnięcia zwycięstwa. Aleksandr oraz inni spiskowcy (w tym m.in. bracia Piłsudscy: Bronisław Piłsudski bezpośrednio, a Józef Piłsudski pośrednio) przygotowywali zamach na życie cara. 1 marca 1887 roku zostali aresztowani. Aleksandr wygłosił w sądzie polityczną przemowę, biorąc całą winę na siebie. 8 maja, po procesie, został skazany na śmierć wraz z innymi: Pachomijem Andriejuszkinem, Wasilijem Gienierałowem, Wasilijem Osipanowem oraz Piotrem Szewyriowem. Następnie został powieszony na terenie Twierdzy Szlisselburskiej.
Egzekucja jego brata spowodowała, że Włodzimierz Lenin stał się bardziej radykalny, angażując się w protesty studenckie oraz rewolucyjną propagandę, chociaż odrzucił bezpośrednią walkę.
Genealogia
Przypisy
Bibliografia
Fischer, Louis (1964). The Life of Lenin. Londyn: Weidenfeld and Nicolson. ISBN 978-1842122303.
Rice, Christopher (1990). Lenin: Portrait of a Professional Revolutionary. Londyn: Cassell. ISBN 978-0304318148.
Service, Robert (2000). Lenin: A Biography. Londyn: Macmillan. ISBN 978-0-333-72625-9.
