Aleksandr Trusznowicz

Aleksandr Rudolfowicz Trusznowicz

Aleksandr Rudolfowicz Trusznowicz, po rosyjsku Александр Рудольфович Трушнович (urodzony 14 grudnia 1893 roku w Postojnie, na terenie Austro-Węgier, zmarł prawdopodobnie 14 kwietnia 1954 roku w Berlinie Zachodnim) był lekarzem pochodzenia słoweńskiego, białym wojskowym w czasie wojny domowej w Rosji, działaczem politycznym na uchodźstwie oraz pisarzem. Pełnił funkcję oficera Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji.

Wykształcenie i wczesna kariera

Ukończył niemieckie gimnazjum w Goricy. Następnie studiował medycynę na uniwersytetach w Innsbrucku i Wiedniu, a także literaturę we Florencji. Po rozpoczęciu I wojny światowej został zmobilizowany do armii austro-węgierskiej. Brał udział w walkach na froncie karpackim, gdzie w 1915 roku zdezerterował i przeszedł na stronę rosyjską. W Rosji dołączył do formowanego Serbskiego Korpusu Ochotniczego. W 1918 roku przystąpił do białych i służył w oddziałach korniłowców. Po dostaniu się do niewoli sowieckiej, uniknął rozstrzelania i został włączony do oddziałów serbskich walczących po stronie bolszewickiej. Do lutego 1934 roku, kiedy opuścił ZSRR na rzecz Jugosławii, żył pod nazwiskiem matki, Gostisza.

Twórczość i działalność polityczna

W 1937 roku opublikował w serbskim języku swoje wspomnienia pod tytułem „Воспоминания корниловца 1914 – 1934”, które zostały opublikowane w Rosji dopiero w 2004 roku. W 1941 roku wstąpił do Narodowo-Robotniczego Związku Nowego Pokolenia (NTS). W trakcie niemieckiej okupacji był celem ataków ze strony chorwackich ustaszy, co skłoniło go do przeniesienia się z prowincji do Belgradu, gdzie nawiązał znajomość z Dimitrije Ljoticiem. Po wyjeździe kierownictwa NTS z Belgradu, utworzył lokalny oddział tej organizacji. W wrześniu 1944 roku, gdy wojska sowieckie i jugosłowiańskie zbliżały się do Belgradu, ewakuował się do Niemiec.

Służba w Siłach Zbrojnych KONR

W Niemczech wstąpił do Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji, gdzie otrzymał stopień kapitana, a później awansował na majora. Został zastępcą naczelnika oddziału sanitarnego sztabu Sił Zbrojnych KONR. Wiosną 1945 roku, D. Ljotić zaproponował gen. Andriejowi A. Własowowi, aby oddziały Sił Zbrojnych KONR połączyły się w górach Jugosławii z Serbskim Korpusem Ochotniczym. Aleksandr R. Trusznowicz wziął udział w delegacji do miejsca przyszłego spotkania. W Tyrolu dowiedział się o kapitulacji III Rzeszy. Został uwięziony przez Francuzów w obozie dla jeńców wojennych, gdzie uznali go za oficera Waffen-SS i skazali na śmierć. Jednak podczas transportu do miejsca wykonania wyroku, ciężarówka miała wypadek, co uratowało mu życie. Ciężko ranny trafił do szpitala polowego, a po wyleczeniu osadzono go w obozie dla rosyjskich uchodźców pod Salzburgiem.

Dalsze życie i tragiczny koniec

Później został przeniesiony do obozu NTS dla uchodźców w Mönchehof pod Kassel, gdzie pełnił funkcję głównego lekarza. Kontynuował działalność w NTS jako członek jej rady i wyższego sądu honorowego, współpracując z wydawnictwem „Посев”. W 1949 roku napisał broszurę pt. „Россия и славянство” oraz książkę pt. „Ценою подвига”, które wydano pośmiertnie w 1955 roku. Po rozwiązaniu obozu w Mönchehof osiedlił się w pobliżu Bad Homburg vor der Höhe. W 1950 roku założył w Zachodnim Berlinie Komitet Pomocy Uchodźcom Rosyjskim, a w 1951 roku współtworzył Stowarzyszenie Przyjaźni Niemiecko-Rosyjskiej. 13 kwietnia 1954 roku został porwany przez sowieckich agentów i prawdopodobnie zabity. Niektóre źródła sugerują, że Sowieci mieli na celu zmuszenie kierownictwa Komitetu Pomocy Uchodźcom Rosyjskim do powrotu do ZSRR, przedstawiając to jako dobrowolny powrót do ojczyzny. Jednak twarda postawa Aleksandra R. Trusznowicza uniemożliwiła realizację tego planu.

Linki zewnętrzne

Przeczytaj u przyjaciół: