Aleksandr Aleksandrowicz Taube, znany również jako Александр Александрович фон Таубе, a w literaturze jako Alexander von Taube, urodził się 9 sierpnia (według kalendarza juliańskiego 21 sierpnia) 1864 roku w Pawłowsku, a zmarł w styczniu 1919 roku w Jekaterynburgu. Był rosyjskim wojskowym, pełniącym funkcję generała w armii Imperium Rosyjskiego, a następnie jednym z pierwszych oficerów, którzy po rewolucji październikowej i wybuchu wojny domowej w Rosji zdecydowali się służyć w armii czerwonych.
Życiorys
Taube pochodził ze szlacheckiej rodziny von Taube, zaliczającej się do Niemców bałtyckich. Ukończył gimnazjum wojskowe, a następnie Michajłowską Szkołę Artylerii w 1884 roku oraz Nikołajewską Akademię Sztabu Generalnego w 1891 roku. Jako dowódca 3 Narwskiego pułku piechoty brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej. W 1907 roku został awansowany na stopień generała majora.
W chwili wybuchu I wojny światowej dowodził 5 dywizją syberyjską, a w 1915 roku awansował na generała porucznika. Wcześniej, 21 grudnia 1914 roku, odniósł rany w trakcie rekonesansu pozycji pod Bolimowem. Po wyleczeniu został przeniesiony na stanowisko szefa sztabu Omskiego Okręgu Wojskowego.
Po rewolucji lutowej, Taube poparł Rząd Tymczasowy oraz ideę ustanowienia republiki w Rosji. Zgodził się na wprowadzenie kolegialnego dowodzenia wojskami w swoim okręgu oraz na działanie komitetów żołnierskich, przekazując im 25% funduszy z kas pułkowych. Lokalne rady żołnierskie domagały się jego mianowania dowódcą okręgu omskiego, co spotkało się z oporem ministra wojny Aleksandra Kiereńskiego. Po przybyciu do Piotrogrodu na wezwanie ministra, Taube został aresztowany na początku października 1917 roku. W odpowiedzi na to, omskie rady żołnierskie, wspierane przez lokalne struktury partii bolszewickiej, zażądały jego uwolnienia, grożąc, że wojsko w okręgu przestanie wykonywać rozkazy ministra.
Po rewolucji październikowej i objęciu władzy przez bolszewików, Aleksandr Taube był jednym z pierwszych oficerów armii rosyjskiej, którzy zadeklarowali swoją lojalność wobec Rady Komisarzy Ludowych. Po zwolnieniu powrócił do Omska, gdzie najpierw zajmował się rozformowywaniem jednostek dawnej armii carskiej, a następnie tworzeniem Armii Czerwonej, przekształcając oddziały rewolucyjnej gwardii oraz jednostki partyzanckie w regularne wojska.
W marcu 1918 roku został szefem sztabu syberyjskiego komisariatu wojskowego przy Centrosybirze (komitecie wykonawczym rad Syberii). Dowodził walką czerwonych przeciwko oddziałom atamana Grigorija Siemionowa oraz atamana Dutowa. Po buncie Korpusu Czechosłowackiego dołączył do naczelnego dowództwa wszystkich sił probolszewickich na Syberii. W sierpniu 1918 roku, gdy bolszewicy stracili kontrolę nad praktycznie całym regionem, syberyjski komitet partii bolszewickiej zlecił Taubemu udanie się do Moskwy, aby zdać Leninowi relację o sytuacji na Syberii. Jednak 2 września 1918 roku Taube został rozpoznany i wzięty do niewoli przez białych. Odmówił publicznego wyrzeczenia się bolszewizmu, mimo że proponowano mu wysokie stanowiska w formujących się oddziałach białych dowodzonych przez admirała Aleksandra Kołczaka. Również odrzucił propozycję współpracy z Korpusem Czechosłowackim, którą złożył mu jeden z jego dowódców, generał Radola Gajda. Osadzony w więzieniu w Jekaterynburgu, został skazany na śmierć i zmarł na tyfus.
Przypisy
