Aleksandr Tarnowski

W Polsce używał imienia Aleksander. Aleksandr Adamowicz Tarnowski (ur. 30 grudnia 1897?/11 stycznia 1898 w Komarowie na Podolu, zm. 27 listopada 1972 w Kijowie) był pułkownikiem Armii Czerwonej oraz generałem brygady Ludowego Wojska Polskiego. Pełnił funkcję prezesa Najwyższego Sądu Wojskowego WP w latach 1944–1945 oraz szefa Departamentu Sprawiedliwości MON w roku 1945.

Życiorys

Urodził się w rodzinie chłopskiej jako syn Adama Tarnowskiego. Po ukończeniu nauki, pracował jako ślusarz. W lutym 1917 roku został powołany do rosyjskiej armii, a pod koniec tego samego roku wstąpił do Czerwonej Gwardii, a następnie do Armii Czerwonej. Służył w Odeskiej Robotniczej Pułku, biorąc udział w walkach przeciwko oddziałom „białych”. W październiku 1919 został ranny, a od 15 lutego do 1 lipca 1920 roku służył w artylerii 41 Dywizji 14 Armii. Od lipca 1920 roku był członkiem Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików). W tym samym roku ukończył Szkołę Artylerii oraz Szkołę Czerwonych Komunardów w Moskwie. W sierpniu 1920, podczas natarcia Armii Czerwonej na Warszawę, był w dyspozycji Tekstowej Komendy Rewolucyjnej w Białymstoku. Po porażce w Bitwie Warszawskiej powrócił do Rosji sowieckiej i od września 1920 do września 1921 roku uczestniczył w walkach przeciwko powstaniu chłopskiemu w guberni tambowskiej.

W 1923 roku ukończył Wyższą Wojskową Szkołę Pedagogiczną w Kijowie. Pracował w administracji oraz sądownictwie wojskowym, pełniąc funkcję prokuratora generalnego w Odessie w latach 1923–1924, a następnie sędziego ludowego w Odessie i Proskurowie na Podolu do roku 1928. W latach 1923–1928 był również członkiem Biura Polskiego Gubernialnych Komitetów Komunistycznej Partii (bolszewików) Ukrainy w tych miastach. W latach 1928–1931 był przewodniczącym Powiatowych Komitetów Wykonawczych w Bielajewie (gubernia odeska) oraz Owruczu (gubernia wołyńska). Następnie, w latach 1931–1932, studiował w Instytucie Inżynieryjnym Kinomechaników w Kijowie.

W latach 1933–1938 pełnił funkcję przewodniczącego Trybunału Wojskowego Wojsk Wewnętrznych i Pogranicznych OGPU Okręgu Kijowskiego, a następnie w Turkmeńskiej SRR. W 1939 roku powrócił do Kijowa, gdzie był zastępcą przewodniczącego Trybunału Wojskowego Odeskiego Okręgu Wojskowego oraz członkiem Trybunału Wojskowego Frontu Południowego. Był też przewodniczącym Trybunału Wojskowego 24 Armii Frontu Południowego oraz Trybunału 10 Gwardyjskiego Uralskiego Ochotniczego Korpusu Pancernego.

2 marca 1944 roku, w stopniu pułkownika, został skierowany do służby w Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRR, gdzie objął stanowisko szefa Sądu Polowego 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Od kwietnia 1944 roku był przewodniczącym/prezesem Sądu Polowego 1 Armii WP. 15 września 1944 roku został prezesem Najwyższego Sądu Wojskowego WP. 3 listopada 1944 roku Prezydium KRN mianowało go generałem brygady, z dniem 11 listopada 1944 roku. W roku 1945 pełnił funkcję szefa Departamentu Sprawiedliwości MON, a od grudnia 1945 do lutego 1946 roku był w dyspozycji MON. Wprowadził represyjny charakter do sądownictwa WP, organizując je na wzór ZSRR. 15 lutego 1946 roku zakończył służbę w WP i wrócił do dyspozycji Głównego Zarządu Kadr Armii Czerwonej. Został przewodniczącym Trybunału Wojskowego Okręgu Wojskowego w Kijowie, gdzie pracował do 1951 roku. W 1952 roku przeszedł na emeryturę, a po zakończeniu kariery był aktywnym działaczem kombatanckim w Kijowie. Zmarł 27 listopada 1972 roku w Kijowie.

Ordery i odznaczenia

Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR, 16 lutego 1945)
Order Wojny Ojczyźnianej (ZSRR)
Order Czerwonej Gwiazdy (ZSRR, 3 listopada 1944)
Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1945)
Srebrny Krzyż Zasługi (11 maja 1945)