Aleksandr Szebunin

Aleksandr Iwanowicz Szebunin (ros. Александр Иванович Шебунин, ur. 20 marca?/1 kwietnia 1896 we wsi Wtoraja Borisowskaja w guberni archangielskiej, zm. 1975 w Moskwie) był radzieckim dowódcą wojskowym, w stopniu generała pułkownika służb kwatermistrzowskich.

Życiorys

W czerwcu 1915 roku został wcielony do carskiej armii, gdzie służył w 1 Brygadzie Artylerii Grenadierów w Moskwie. Po rewolucji lutowej stał się członkiem komitetów żołnierskich, a podczas rewolucji październikowej poparł bolszewików i brał udział w walkach rewolucyjnych w Moskwie, po czym wrócił do swojej wsi. W styczniu 1918 roku został wybrany przewodniczącym wiejskiego komitetu wykonawczego. W lutym 1918 roku przystąpił do RKP(b), a niedługo potem do nowo utworzonej Armii Czerwonej. W sierpniu 1918 roku, po zajęciu Archangielska przez angielskich interwentów, A. Szebunin został dowódcą baterii holownika „Moguczi”, który, razem z holownikiem „Bogatyr”, został ewakuowany do Północnej Dźwiny. Wkrótce wziął udział w walkach przeciwko Anglikom, gdzie odniósł ranę w nogę. 20 grudnia 1918 roku został wezwany do Moskwy i wstąpił do 12 Moskiewskiego Pułku Czeki, w składzie którego w kwietniu 1919 roku uczestniczył w tłumieniu powstania eserowców w Briańsku. Od lutego 1919 roku był komisarzem tego pułku, a w maju i czerwcu 1919 roku brał udział w walkach z oddziałami atamana Hryhorjewa w Odessie. Następnie walczył przeciwko armii Denikina, która prowadziła ofensywę na Moskwę, gdzie został ranny w głowę. W 1920 roku uczestniczył w tłumieniu powstania tambowskiego. Od 1921 roku był dowódcą Dywizji Pancernej, a później dowódcą 250 pułku 84 Dywizji Strzeleckiej 2 Moskiewskiego Korpusu Strzeleckiego. Następnie ukończył kursy w Wyższej Taktyczno-Strzeleckiej Szkole Kadry Dowódczej Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej im. III Międzynarodówki „Wystrieł”, a potem został dowódcą batalionu 95 Dywizji Strzeleckiej. Od 1931 roku był zastępcą szefa 52 UNR ds. operacyjno-gospodarczych, a od 1932 roku studiował w Akademii Wojskowej im. Frunzego w Moskwie. W styczniu 1934 roku objął stanowisko szefa działu gospodarczego Głównego Zarządu Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych Armii Czerwonej, a później został głównym kwatermistrzem 5 Korpusu Zmechanizowanego. Od 1937 roku był zastępcą dowódcy Moskiewskiego Okręgu Wojskowego ds. zaopatrzenia, a od 1938 roku pełnił funkcję głównego kwatermistrza tego Okręgu. 16 sierpnia 1938 roku został mianowany kombrigiem, a 4 czerwca 1940 roku generałem majorem służb kwatermistrzowskich. Po ataku Niemiec na ZSRR był zastępcą naczelnika tyłów, a później kwatermistrzem Frontu Południowego, biorąc udział w operacji barwienkowsko-łozowskiej i charkowskiej, a także Frontu Północno-Kaukaskiego, Południowo-Zachodniego (od grudnia 1942 do października 1943) i 3 Frontu Ukraińskiego. Uczestniczył w bitwie pod Stalingradem, operacji ostrogożsko-rossoszańskiej, III bitwie o Charków, operacji donbaskiej, bitwie nad Dnieprem, operacji nikoppolsko-krzyworoskiej, operacji biereznegowato-snigiriowskiej, operacji odeskiej, operacji jassko-kiszyniowskiej, bitwie o Budapeszt oraz walkach podczas operacji Frühlingserwachen i operacji wiedeńskiej. Od 29 sierpnia 1943 roku miał tytuł generała porucznika służb kwatermistrzowskich, a od 19 kwietnia 1945 roku generała pułkownika służb kwatermistrzowskich. Po 1945 roku był kwatermistrzem Grupy Wojsk Radzieckich w Niemczech, a od 1949 roku pełnił funkcję szefa „Gławwojenstroja” Ministerstwa Obrony ZSRR. W latach 1958-1964 był zastępcą ministra obrony ds. obsługi i rozlokowania wojsk, a później pracował jako konsultant w grupie konsultantów w Ministerstwie Obrony. Zmarł i został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.

Odznaczenia

  • Order Lenina
  • Order Czerwonego Sztandaru (czterokrotnie, m.in. 27 marca 1942, 1 kwietnia 1943 i 3 listopada 1944)
  • Order Kutuzowa I klasy (28 kwietnia 1945)
  • Order Kutuzowa II klasy (13 września 1944)
  • Order Bohdana Chmielnickiego I klasy (13 kwietnia 1945)
  • Order Suworowa II klasy (19 marca 1944)
  • Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (26 października 1943)
  • Order Czerwonego Sztandaru Pracy (dwukrotnie)
  • Order Czerwonej Gwiazdy (31 marca 1966)
  • Order „Znak Honoru” (1938)
  • Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej”

Bibliografia

Nikita Pietrow, Stalinowski kat Polski Iwan Sierow, Warszawa 2013.

http://militera.lib.ru/memo/russian/shebunin_ai/index.html (ros.)

http://old.redstar.ru/2006/04/04_04/7_08.html (ros.)

http://www.nd.m-necropol.ru/shebunin-ai.html (ros.)

Przeczytaj u przyjaciół: