Aleksandr Aleksandrowicz Sieriebrow (ros. Александр Александрович Серебров; ur. 15 lutego 1944 w Moskwie, zm. 12 listopada 2013 w tym samym mieście) był radzieckim kosmonautą, odznaczonym tytułem Lotnika Kosmonauty ZSRR oraz Bohatera Związku Radzieckiego.
Życiorys
W 1958 roku ukończył 7 klas szkoły w Kirowie, a w 1961 roku, zdobywając srebrny medal, zakończył naukę w szkole średniej w Moskwie. W 1967 roku uzyskał dyplom Moskiewskiego Instytutu Fizyczno-Technicznego (MIPT). Po ukończeniu studiów spędził 9 lat na działalności naukowej na jednym z wydziałów instytutu. W 1970 roku ukończył aspiranturę w MIPT, specjalizując się w „fizyce cieczy, gazów i plazmy”, a w 1974 roku zakończył studia na Uniwersytecie Marksizmu-Leninizmu KPZR w Mytiszczi.
Od 1976 roku był zatrudniony w Stowarzyszeniu Badań i Produkcji „Energia”, gdzie uczestniczył w rozwoju i testach statków kosmicznych.
1 grudnia 1978 roku dołączył do oddziału kosmonautów (grupa cywilnych specjalistów 6). Ukończył pełne szkolenie ogólne dotyczące lotów kosmicznych oraz przygotowania do misji na statkach kosmicznych, takich jak Sojuz-T oraz stacje kosmiczne Salut.
Swój pierwszy lot w kosmos rozpoczął 19 sierpnia 1982 roku, lecąc na statku Sojuz T-7 razem z Leonidem Popowem i Swietłaną Sawicką, gdzie pełnił rolę inżyniera lotu. Pracował na pokładzie stacji kosmicznej Salut 7 z Anatolijem Bieriezowojem oraz Walentinem Lebiediewem. Powrócił na Ziemię 27 sierpnia na pokładzie Sojuza T-5.
Drugi lot kosmiczny miał miejsce od 20 do 22 kwietnia 1983 roku, kiedy to leciał z Władimirem Titowem i Giennadijem Striekałowem jako kosmonauta badacz na Sojuzie T-8. Z powodu błędów w systemie podejścia statku, nie zdołano przeprowadzić dokowania do stacji Salut 7, co zmusiło do przedwczesnego zakończenia misji.
W lutym 1987, a także w czerwcu i listopadzie 1988 roku, pełnił rolę dublera członków załóg podczas lotów statków kosmicznych Sojuz TM-2, Sojuz TM-5 oraz Sojuz TM-7.
Trzeci lot w kosmos odbył się od 6 września 1989 do 19 lutego 1990 roku razem z Aleksandrem Wiktorienką jako inżynier pokładowy Sojuza TM-8. Spędził 166 dni pracując na stacji kosmicznej Mir.
W styczniu 1993 roku był dublerem członka załogi podczas lotu Sojuza TM-16.
Jego czwarty lot kosmiczny rozpoczął się 1 lipca 1993 roku, kiedy to leciał z Wasilijem Cyblijewem oraz francuskim astronautą Jeanem-Pierre’em Haigneré jako inżynier lotu na pokładzie Sojuza TM-17. Po misji na stacji Mir, powrócił na Ziemię 14 stycznia 1994 roku na statku Sojuz TM-17.
W trakcie swojej kariery kosmonauty odbył dziesięć spacerów kosmicznych, spędzając łącznie 31 godzin, 50 minut i 30 sekund w otwartej przestrzeni.
10 maja 1995 roku opuścił korpus kosmonautów i przeszedł na emeryturę. Następnie pracował jako redaktor gazety „Zwiezdnyj czas”.
Zmarł nagle 12 listopada 2013 roku w Moskwie.
Nagrody i odznaczenia
- tytuł Bohatera Związku Radzieckiego (1982)
- dwukrotnie Order Lenina (1982, 1983)
- oficer francuskiej Legii Honorowej (1988)
- Order Rewolucji Październikowej (1990)
- Order Przyjaźni Narodów (1994)
- Medal „Za zasługi w podboju kosmosu” (2011)
Życie prywatne
Był żonaty i miał jedno dziecko. Z matki pochodził z polskiej rodziny, a także płynnie władał językiem polskim.
Wykaz lotów
Zobacz też
- alfabetyczna lista kosmonautów
- grupy i oddziały kosmonautów
- lista najdłuższych łącznych pobytów w kosmosie
Przypisy
Bibliografia
Biografia na stronie Gieroi strany (ros.).
BenB. Evans, Four-Time Russian Cosmonaut Aleksandr Serebrov Dies at Age 69 [online], americaspace.com, 12 listopada 2013 [dostęp 2013-11-17] (ang.).
DouglasD. Martin, Aleksandr Serebrov, Cosmonaut of Fettered Times, Dies at 69 [online], nytimes.com, 16 listopada 2013 [dostęp 2013-11-17] (ang.).
