Aleksandr Woldemarowicz Pejwe (ros. Александр Вольдемарович Пейве, łot. Aleksandrs Valdemārs Peive, ur. 27 stycznia?/9 lutego 1909 we wsi Siemiencowo, w powiecie toropieckim w guberni pskowskiej, obecnie w rejonie toropieckim w obwodzie twerskim; zm. 21 grudnia 1985 w Moskwie) był radzieckim geologiem oraz dyrektorem Państwowego Instytutu Geologicznego Akademii Nauk ZSRR.
Życiorys
Aleksandr urodził się w łotewskiej rodzinie chłopskiej, wywodzącej się z guberni inflanckiej, i był bratem Jana Pejwe. W 1926 roku rozpoczął studia na Moskiewskim Uniwersytecie Państwowym, a od 1929 do 1935 roku pracował w instytucie naukowym jako geolog, starszy geolog oraz szef oddziału. W latach 1932-1935 prowadził wykłady w Moskiewskim Instytucie Badań Geologicznych. Brał udział w ekspedycjach naukowych w Azji Środkowej, a w 1933 roku opublikował swoją pierwszą pracę naukową. Od 1935 roku pracował w Państwowym Instytucie Geologicznym Akademii Nauk ZSRR, gdzie pełnił różne funkcje: pracownika naukowego, starszego pracownika naukowego, zastępcy kierownika działu tektoniki (od 1944), szefa wydziału (od 1950), zastępcy dyrektora ds. pracy naukowej (od 1952), a od grudnia 1960 do końca życia był dyrektorem instytutu. W latach 1969-1985 kierował laboratorium.
W latach 1935-1938 był głównym inżynierem-geologiem w tadżycko-pamirskiej ekspedycji Akademii Nauk ZSRR, a w latach 1939-1940 pracował jako naukowiec w kaukaskiej ekspedycji kompleksowej. Kierował wieloma ekspedycjami do Kazachstanu i Azji Środkowej między 1947 a 1957 rokiem, odkrywając liczne złoża boksytów. Prowadził badania geologiczne w Kaukazie, Iranie, Albanii, Turcji, Bułgarii, Rumunii, Jugosławii, Węgrzech, Włoszech i Czechosłowacji. Działał na Uralu, w Tienszanie, Alpach, Kanadzie i USA, a w 1978 roku prowadził badania w Islandii. Opracowywał również mapy tektoniczne i napisał ponad 140 prac naukowych. W 1972 roku był przewodniczącym międzynarodowej podkomisji ds. mapy tektonicznej świata oraz przewodniczącym Radzieckiego Komitetu ds. Międzynarodowego Programu Korelacji Geologicznej. Należał do towarzystw geologicznych w Francji (od 1962), Serbii (od 1962), Bułgarii (od 1969) oraz USA (od 1975). W 1946 roku otrzymał tytuł doktora nauk geologiczno-mineralogicznych, a w 1958 roku został członkiem korespondentem, a w 1964 roku akademikiem Akademii Nauk ZSRR. Od 1953 roku był członkiem KPZR. Zmarł i został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.
Odznaczenia i nagrody
- Medal Sierp i Młot Bohatera Pracy Socjalistycznej (8 lutego 1979)
- Order Lenina (trzykrotnie: 29 kwietnia 1963, 17 września 1975, 8 lutego 1979)
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy (7 lutego 1969)
- Order „Znak Honoru” (10 czerwca 1945)
- Nagroda Państwowa ZSRR (1969)
- Nagroda Stalinowska (1946)
- Państwowa Nagroda Federacji Rosyjskiej (pośmiertnie, 1995)
- Nagroda Władz Federacji Rosyjskiej (pośmiertnie, 2003)
- Order Gwiazdy Polarnej (Mongolia, 1979)
- Medal Przyjaźni (Mongolia, 1973)
Bibliografia
Biogram na stronie warheroes.ru (ros.) [dostęp 2019-03-01]
