Aleksandr Siemionowicz Paniuszkin (ros. Алекса́ндр Семёнович Па́нюшкин; urodził się 1?/14 sierpnia 1905 roku w Samarze, zmarł 12 listopada 1974 roku w Moskwie) – w latach 1947–1952 pełnił funkcję ambasadora Związku Radzieckiego w Stanach Zjednoczonych (Waszyngton), Chinach oraz na Kubie, osiągając stopień generała majora.
Życiorys
Swoją karierę w organach bezpieczeństwa i wywiadu rozpoczął w październiku 1927 roku, pracując w Zjednoczonym Państwowym Zarządzie Politycznym. Pełnił różne funkcje w tej instytucji, w tym jako szef wydziałów OGPU/NKWD. Pod koniec lat trzydziestych był szefem Wydziału 3 Specjalnego NKWD, który zajmował się przeszukaniami, aresztowaniami oraz obserwacją. Od lipca 1939 do września 1944 był rezydentem NKWD/NKGB w Chinach. W okresie od 20 lutego 1941 do 5 października 1952 był członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej WKP(b). Od 5 września 1944 do 30 maja 1947 pełnił funkcję I zastępcy szefa Wydziału Informacji Międzynarodowej KC WKP(b), a od 30 maja do listopada 1947 był głównym sekretarzem Komitetu Informacji Rady Ministrów ZSRR. Od 25 października 1947 do 12 czerwca 1952 sprawował urząd ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego ZSRR w USA, a jednocześnie od listopada 1947 do czerwca 1952 był rezydentem MGB w USA. Następnie, od 13 czerwca 1952 do 10 marca 1953, pełnił funkcję ambasadora w Chinach, a od 14 października 1952 do 14 lutego 1956 był zastępcą członka KC KPZR. Na początku 1953 roku przeszedł dodatkowe przeszkolenie w szkole Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego.
Od 17 lipca 1953 do 13 marca 1954 był członkiem Kolegium Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ZSRR, a od 18 lipca 1953 kierował Drugim Zarządem Głównym MSW ZSRR. Po utworzeniu Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego przy Radzie Ministrów ZSRR, od 13 marca 1954 do 23 czerwca 1955 był członkiem tego Komitetu, a od 17 marca 1954 do 23 czerwca 1955 – szefem Pierwszego Zarządu Głównego KGB, odpowiedzialnego za wywiad zagraniczny. Na tym stanowisku osobiście nadzorował m.in. przygotowania do zamordowania Gieorgija Siergiejewicza Okołowicza, lidera organizacji NTS w Niemczech Zachodnich, przez Nikołaja Chochłowa, zawodowego zabójcę z KGB. Osobiście zajmował się także szkoleniem Bohdana Staszynskiego, który zabił Lwa Rebeta. Paniuszkin zrezygnował z funkcji szefa PZG w 1955 roku.
Odznaczenia
- Order Lenina (otrzymany trzykrotnie)
- Order Rewolucji Październikowej
- Order Czerwonego Sztandaru (otrzymany trzykrotnie)
- Odznaka „Honorowy Pracownik Czeki/OGPU” (XV) (30 kwietnia 1939)
Otrzymał również dziewięć innych medali.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Служба внешней разведки РФ (Służba Wywiadu Zagranicznego FR). svr.gov.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-04)]. (ros.) (zarchiwizowane web.archive.org)
Общество Мемориал (Stowarzyszenie Memoriał) (ros.)
Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898 – 1991 (Podręcznik historii partii komunistycznej i Związku Radzieckiego 1898 – 1991) (ros.)
