Aleksandr Pietrowicz Nogtiew (ros. Александр Петрович Ногтев, ur. 1892 w Gorodcu, zm. 1947 w Moskwie) był funkcjonariuszem radzieckich służb specjalnych.
Życiorys
Ukończył szkołę marynarki, a podczas I wojny światowej służył w Flocie Bałtyckiej. W 1917 roku był pomocnikiem kapitana na wołżańskim parowcu „Aleksander Newski”. W 1918 roku przystąpił do partii bolszewickiej RKP(b). W sierpniu tego samego roku, w trakcie wojny domowej, został wysłany na czele drużyny strzelców do Kotłasu, gdzie miał za zadanie zorganizowanie zapory na Północnej Dźwinie i zablokowanie ruchu rzecznego białych. W 1919 roku objął stanowisko komisarza Oddziału Specjalnego w Samarze na Froncie Wschodnim, a później walczył w szeregach czerwonych na Froncie Turkiestańskim oraz Północnym. Za swoje zasługi w rozbiciu armii białych Kozaków uralskich otrzymał Order Czerwonego Sztandaru.
Od 1921 roku pracował w organach Czeki, a w latach 1923-1930, z przerwami, pełnił funkcję komendanta Sołowieckiego Obozu Specjalnego Przeznaczenia. W trakcie swojej kariery w Czeki i GPU był znany jako alkoholik oraz patologiczny sadysta, wielokrotnie osobiście mordując więźniów obozów. Wiosną 1930 roku został zwolniony z organów bezpieczeństwa, a następnie pracował jako zarządca jednego z moskiewskich trustów. W 1938 roku został aresztowany, skazany na pozbawienie wolności i osadzony w łagrze w Norylsku, z którego został uwolniony w 1944 roku. Później przebywał na zesłaniu w Kraju Krasnojarskim, a następnie pracował jako dyrektor trustu Gławles Ludowego Komisariatu Przemysłu Leśnego.
Bibliografia
Biografia Nogtiewa (ros.) [dostęp 2019-08-19]
http://www.solovki.ca/camp_20/butcher_nogtev.php (ros.) [dostęp 2019-08-19]
