Aleksandr Dawidowicz Nadiradze
Aleksandr Dawidowicz Nadiradze (ros. Александр Давидович Надирадзе, ur. 20 sierpnia?/2 września 1914 w Gori, zm. 3 września 1987 w Moskwie) był radzieckim inżynierem oraz projektantem systemów rakietowych, który dwukrotnie otrzymał tytuł Bohatera Pracy Socjalistycznej (w 1976 i 1982 roku).
Życiorys
Urodził się w rodzinie nauczyciela z Gruzji. W 1936 roku ukończył Zakaukaski Instytut Industrialny, a następnie kontynuował naukę w Moskiewskim Instytucie Lotniczym. Pracował w Centralnym Instytucie Aerohydrodynamicznym jako inżynier i kierownik grupy, gdzie zajmował się badaniami naukowymi, zarówno teoretycznymi, jak i eksperymentalnymi, w zakresie urządzeń samolotowych. Od 1941 roku był konstruktorem w Specjalnym Biurze Konstruktorskim (OKB) fabryki nr 22, gdzie rozpoczął prace nad techniką rakietową. W 1945 roku objął stanowisko głównego konstruktora i szefa OKB przy wydziale Moskiewskiego Mechanicznego Instytutu Ludowego Komisariatu Zaopatrzenia Wojskowego. W latach 1951-1955 kierował pracami nad kompleksami lotniczymi, w tym „Czajka”, a w latach 1971-1976 nad kompleksem „Pionier”. Opracował rakietowe pociski balistyczne, takie jak Temp-2S, RSD-10 Pionier oraz RT-2PM Topol, a także odegrał kluczową rolę w rozwoju pocisków RS-12M1 Topol-M oraz RS-24. W 1969 roku uzyskał tytuł doktora nauk technicznych, a w 1972 roku został profesorem. 29 grudnia 1981 roku został członkiem rzeczywistym Akademii Nauk ZSRR. Opublikował ponad sto prac naukowych. Zmarł i został pochowany na cmentarzu Nowodziewiczym.
Odznaczenia i nagrody
- Medal Sierp i Młot Bohatera Związku Radzieckiego (dwukrotnie – 9 września 1976 i 5 stycznia 1982)
- Order Lenina (czterokrotnie – 21 sierpnia 1968, 24 sierpnia 1974, 9 września 1976 i 5 stycznia 1982)
- Order Rewolucji Październikowej (20 sierpnia 1984)
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy
- Nagroda Leninowska (1966)
- Nagroda Państwowa ZSRR (1987)
- Inne medale.
