Aleksandr Aleksandrowicz Morozow
(ros. Александр Александрович Морозов, ur. 16 października?/29 października 1904 w mieście Bieżyca, które obecnie jest częścią Briańska; zm. 14 czerwca 1979 w Charkowie) – był radzieckim konstruktorem czołgów oraz dwukrotnym Bohaterem Pracy Socjalistycznej (1943 i 1974).
Życiorys
Od 1914 roku mieszkał w Charkowie, gdzie ukończył pięć klas szkoły realnej. W marcu 1919 roku rozpoczął pracę w charkowskiej fabryce parowozów. W latach 1926–1928 odbył służbę wojskową w Kijowskim Okręgu Wojskowym. Od października 1928 roku pracował jako konstruktor w biurze konstruktorskim charkowskiej fabryki parowozów. W 1931 roku ukończył technikum budowy maszyn w Charkowie i objął stanowisko kierownika grupy w biurze konstruktorskim. W latach 1936–1938 zarządzał sektorem nowych projektów, a w 1938 roku został zastępcą szefa biura, a następnie szefem oraz zastępcą głównego konstruktora. W 1930 roku uczestniczył w projektowaniu czołgu T-24, w 1931 roku – czołgu BT-2, w 1932 roku – BT-5, w 1935 roku – BT-7, a w 1939 roku – BT-7M. W październiku 1940 roku objął stanowisko głównego konstruktora charkowskiej fabryki parowozów, która w 1941 roku została ewakuowana do Niżnego Tagiłu. Od października 1941 do listopada 1951 roku był głównym konstruktorem biura konstruktorskiego (KB) Uralskiej Fabryki Czołgów, gdzie kierował budową czołgu T-34, a także T-44 (1945) i T-54 (1946). Od listopada 1951 do maja 1976 roku pełnił funkcję głównego konstruktora Charkowskiego KB przy Charkowskiej Fabryce Maszyn im. Małyszewa, a w latach 1966–1976 był jednocześnie szefem tego biura. Pod jego kierownictwem powstały czołgi T-64 (1963) oraz T-64A. Następnie pracował jako konsultant w Charkowskim KB oraz jako członek Rady Naukowo-Technicznej Ministerstwa Przemysłu Obronnego ZSRR. W 1945 roku otrzymał stopień generała majora służby inżynieryjno-czołgowej, a w 1972 roku uzyskał tytuł doktora nauk technicznych. Był także deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR 5 kadencji (1958–1962).
Odznaczenia i nagrody
- Medal Sierp i Młot Bohatera Pracy Socjalistycznej (dwukrotnie – 20 stycznia 1943 i 25 października 1974)
- Order Lenina (trzykrotnie – 5 czerwca 1942, 20 stycznia 1943 i 25 października 1974)
- Order Rewolucji Październikowej (26 kwietnia 1971)
- Order Kutuzowa I klasy (16 września 1945)
- Order Suworowa II klasy (19 kwietnia 1945)
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy (trzykrotnie – 19 września 1941, 1 listopada 1954 i 29 października 1964)
- Order Czerwonej Gwiazdy (5 sierpnia 1944)
- Nagroda Leninowska (1967)
- Nagroda Stalinowska I klasy (dwukrotnie – 1942 i 1946)
- Nagroda Stalinowska II klasy (1948)
- I medale.
