Aleksandr Matwiejewicz Minajew-Cikanowski
Aleksandr Matwiejewicz Minajew-Cikanowski, znany również jako Szaja Moszkowicz Cikanowski (ros. Александр Матвеевич Минаев-Цикановский (Шая Мошкович Цикановский)), urodził się w lutym 1888 roku w Odessie, a zmarł 25 lutego 1939 roku w miejscu egzekucji Kommunarka. Był Żydem, a także funkcjonariuszem Czeka, OGPU i NKWD. Pełnił funkcję komisarza bezpieczeństwa państwowego III rangi oraz był zastępcą ludowego komisarza przemysłu ciężkiego ZSRR w 1938 roku.
Życiorys
Minajew-Cikanowski zdobył wykształcenie w domu. W latach 1904-1906 był członkiem partii Socjalistów-Rewolucjonistów, a także bojownikiem tej partii. W 1908 roku, za działalność w organizacji bojowej eserowców, został skazany na 10 lat katorgi, jednak w grudniu 1916 roku został zwolniony. Od grudnia 1916 do marca 1917 roku przebywał na zesłaniu w guberni irkuckiej.
Po rewolucji lutowej oraz obaleniu caratu, został amnestionowany i pracował jako maszynista w wojskowym komitecie technicznym w Chersoniu. Od lutego do maja 1918 roku, po zajęciu terytoriów Ukraińskiej Republiki Ludowej przez wojska Państw Centralnych, ewakuował się do Rostowa, a następnie do Moskwy.
Od maja 1918 do lutego 1919 roku prowadził działalność podziemną w guberni chersońskiej, w obszarze Hetmanatu oraz Ukraińskiej Republiki Ludowej. Po zajęciu Chersonia przez Armię Czerwoną, w okresie od lutego do czerwca 1919 roku pełnił funkcję kierownika gubernialnego wydziału kształcenia politycznego w Chersoniu. W marcu 1919 roku został członkiem RKP(b). Od czerwca do sierpnia 1919 roku był szefem tajnego wydziału operacyjnego oraz zastępcą przewodniczącego gubernialnej Czeki w Chersoniu. Następnie, od sierpnia do listopada 1919 roku, służył w Armii Czerwonej, po czym powrócił do Czeki.
Od listopada 1921 do października 1924 roku był szefem tajnej sekcji operacyjnej w różnych guberniach, takich jak Mikołajów, Jekaterynosław, Winnica i Wołyń, a także zastępcą szefa tych oddziałów GPU. Pomiędzy październikiem 1924 a 25 września 1926 roku pełnił funkcję szefa wydziału ekonomicznego Pełnomocnego Przedstawicielstwa OGPU w Kraju Północnokaukaskim.
Od 25 września 1927 do 5 grudnia 1928 roku był szefem Oddziału II Zarządu Ekonomicznego OGPU przy Radzie Komisarzy Ludowych ZSRR. Następnie, od 5 grudnia 1928 do września 1930 roku, kierował okręgowym oddziałem GPU w Permie, a od września 1930 do września 1931 roku był szefem Wydziału Ekonomicznego Pełnomocnego Przedstawicielstwa OGPU w obwodzie moskiewskim. Od 27 września 1931 do 15 maja 1933 roku zajmował stanowisko zastępcy szefa Zarządu Ekonomicznego OGPU, a od 16 maja 1933 do 25 stycznia 1934 roku był zastępcą pełnomocnego przedstawiciela OGPU w obwodzie uralskim. W późniejszym okresie pełnił funkcję pełnomocnego przedstawiciela OGPU w obwodzie czelabińskim oraz szefa Zarządu NKWD obwodu czelabińskiego.
Od 29 listopada 1935 roku był starszym majorem bezpieczeństwa państwowego, a od 15 lipca 1936 do 7 kwietnia 1937 roku szefem Zarządu NKWD obwodu stalingradzkiego. 3 kwietnia 1937 roku awansował na komisarza bezpieczeństwa państwowego III rangi. W okresie od 7 kwietnia do 11 lipca 1937 roku był zastępcą szefa Wydziału III Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego (GUGB), a od 11 lipca 1937 do 28 marca 1938 roku pełnił obowiązki szefa tego wydziału. Od 28 marca do 10 lipca 1938 roku kierował Wydziałem VIII Zarządu I NKWD ZSRR, a od 29 czerwca do 5 listopada 1938 roku był zastępcą ludowego komisarza przemysłu ciężkiego ZSRR.
6 listopada 1938 roku został aresztowany, a 25 lutego 1939 roku skazany na śmierć przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR. Został stracony i skremowany w krematorium na Cmentarzu Dońskim; jego prochy pochowano anonimowo (obecnie znajduje się tam mogiła zbiorowa nr 1 na Nowym Cmentarzu Dońskim).
W 2012 roku Sąd Najwyższy Rosji odmówił jego rehabilitacji.
Odznaczenia
Order Lenina (22 lipca 1937)
Order Czerwonej Gwiazdy (20 grudnia 1932)
Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej” (22 lutego 1938)
Odznaka „Honorowy Funkcjonariusz Czeki/GPU (V)”
Odznaka „Honorowy Funkcjonariusz Czeki/GPU (XV)” (8 kwietnia 1934)
