Aleksandr Jakowlewicz Łurje (ros. Александр Яковлевич Лурье, ur. 1898 w Petersburgu, zmarł 20 czerwca 1937 w Moskwie) był funkcjonariuszem radzieckich służb specjalnych oraz majorem bezpieczeństwa państwowego.
Życiorys
Łurje był Żydem, który po ukończeniu gimnazjum w Petersburgu podjął studia na Uniwersytecie Moskiewskim. W czerwcu 1917 roku przystąpił do SDPRR(b), a w 1923 roku został usunięty z partii jako „obcy element”. Od czerwca 1918 do września 1919 roku pełnił funkcję zarządzającego sprawami Wyższej Inspekcji Wojskowej Armii Czerwonej, a w latach 1919-1920 był funkcjonariuszem Wydziału Specjalnego Czeki. Od 1 grudnia 1920 roku pracował jako pomocnik zarządzającego sprawami Czeki RFSRR. W latach 1922-1923 był pracownikiem Pełnomocnego Przedstawicielstwa (Ambasady) RFSRR na Łotwie, a po 1923 roku dołączył do OGPU ZSRR. Na początku lat 30. kierował różnymi projektami budowlanymi realizowanymi przez OGPU ZSRR.
Pełnił następujące funkcje:
- Od 16 kwietnia do 18 sierpnia 1931 roku był szefem Wydziału Inżynieryjno-Budowlanego Zarządu Administracyjno-Organizacyjnego OGPU ZSRR.
- Od sierpnia 1931 do 10 lipca 1934 roku pełnił funkcję szefa Wydziału Inżynieryjno-Budowlanego OGPU ZSRR.
- Od 15 sierpnia 1934 do 4 stycznia 1936 roku był szefem Wydziału Inżynieryjno-Budowlanego Głównego Zarządu Ochrony Pogranicznej i Wewnętrznej NKWD ZSRR.
- Od 4 stycznia 1936 do 11 marca 1937 roku kierował Wydziałem Inżynieryjno-Budowlanego NKWD ZSRR.
Łurje został odznaczony Orderem Lenina (3 kwietnia 1936) oraz Odznaką „Honorowy Funkcjonariusz Czeki/GPU (XV)” (20 grudnia 1932).
22 marca 1937 roku został aresztowany, a 20 czerwca 1937 roku skazany na śmierć przez Wojskowe Kolegium Sądu Najwyższego ZSRR i rozstrzelany. 22 grudnia 1961 roku pośmiertnie zrehabilitowany.
Bibliografia
Krótka biografia dostępna na stronie Stowarzyszenia Memoriał (ros.).
