Aleksandr Dmitrijewicz Łoktionow
Aleksandr Dmitrijewicz Łoktionow, po rosyjsku Александр Дми́триевич Локтио́нов (urodzony 11 sierpnia?/23 sierpnia 1893 roku we wsi Wierchnij Lubaż w guberni kurskiej, zmarł 28 października 1941 roku w pobliżu Kujbyszewa) – komandarm i generał pułkownik Armii Czerwonej, pełnił funkcję dowódcy Sił Powietrznych ZSRR oraz zastępcy Ludowego Komisarza Obrony ZSRR w latach 1937–1940.
Życiorys
Po wybuchu I wojny światowej został wcielony do rosyjskiej armii, a w 1916 roku ukończył oranienburską szkołę podoficerską. W latach 1916–1917, jako dowódca kompanii i batalionu, uczestniczył w walkach na froncie zachodnim oraz południowo-zachodnim. Po rewolucji październikowej dołączył do komitetu pułkowego, a następnie objął funkcję zastępcy dowódcy pułku. W 1918 roku wstąpił do Armii Czerwonej, biorąc udział w wojnie domowej jako dowódca batalionu, pułku oraz brygady strzeleckiej na frontach południowym i kaukaskim, walcząc przeciwko wojskom Antona Denikina. W trakcie dowodzenia pułkiem wykazał się podczas walk o Donieckie Zagłębie Węglowe, a jako dowódca brygady wyróżnił się w likwidacji desantu wojsk Siergieja Ułagaja na Kubaniu oraz w walkach o Krym z armią Piotra Wrangla. W 1921 roku wstąpił do RKP(b).
Po zakończeniu wojny domowej, w czerwcu 1921 roku, objął dowództwo 97 Brygady Strzeleckiej, a następnie 33 Dywizji Strzeleckiej. Od lipca 1923 roku był zastępcą dowódcy 2 Tulskiej Dywizji Strzeleckiej, a od jesieni 1924 roku dowodził 2 Białoruską Dywizją Strzelecką. W 1923 roku ukończył wyższe kursy akademickie, a w 1928 roku – kursy dla wyższej kadry dowódczej przy Akademii Wojskowej im. Frunze w Moskwie. W 1930 roku ukończył również kursy partyjno-polityczne dla wyższych dowódców w Wojskowo-Politycznej Akademii im. Nikołaja Tołmaczowa, po czym objął dowództwo 4 Korpusu Strzeleckiego. Od 1933 roku był zastępcą dowódcy wojsk Białoruskiego Okręgu Wojskowego ds. lotnictwa, a w maju 1935 roku przeniesiony na podobne stanowisko do Charkowskiego Okręgu Wojskowego. W 1935 roku został mianowany komkorem, czyli dowódcą korpusu.
W sierpniu 1937 roku mianowano go dowódcą wojsk Środkowoazjatyckiego Okręgu Wojskowego, a od listopada 1937 roku pełnił funkcję dowódcy Sił Powietrznych ZSRR oraz zastępcy Ludowego Komisarza Obrony ZSRR ds. lotnictwa. W 1938 roku otrzymał stopień komandarma 2 rangi, a od lipca 1940 roku był pierwszym dowódcą wojsk nowo utworzonego Nadbałtyckiego Okręgu Wojskowego, który powstał po aneksji Litwy, Łotwy i Estonii przez ZSRR latem 1940 roku. Od 1937 roku był deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR oraz kandydatem na członka KC WKP(b) od XVIII Zjazdu WKP(b). W grudniu 1940 roku został odwołany ze stanowiska i przekazany do dyspozycji Ludowego Komisarza Obrony ZSRR. 19 czerwca 1941 roku został aresztowany i osadzony w moskiewskim więzieniu NKWD, a po ataku Niemiec na ZSRR ewakuowany do Kujbyszewa (obecnie Samara). Poddał się szykanom, a następnie został stracony bez procesu, wraz z innymi generałami, na rozkaz ludowego komisarza spraw wewnętrznych Ł. Berii. W 1955 roku został pośmiertnie zrehabilitowany.
Odznaczenia
- Order Czerwonego Sztandaru (dwukrotnie – w 1923 i 1938)
- Order Czerwonej Gwiazdy
- Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej”
Bibliografia
Biografia (ros.)
