Aleksandr Lebied´

Aleksandr Iwanowicz Lebied´ (ros. Алекса́ндр Ива́нович Ле́бедь; urodzony 20 kwietnia 1950 w Nowoczerkasku, zmarł 28 kwietnia 2002 w Abakanie) był radzieckim i rosyjskim generałem porucznikiem oraz politykiem.

Był starszym bratem polityka chakaskiego, Aleksieja Lebiedia.

Życiorys

Pochodził z rodziny robotniczej o kozackich korzeniach. W młodości uprawiał boks w kategorii ciężkiej. Od 1970 roku służył w Armii Radzieckiej. Ukończył Wyższą Szkołę Dowódczą Wojsk Powietrznodesantowych w Riazaniu. Jako dowódca batalionu komandosów brał udział w radzieckiej interwencji w Afganistanie. W latach 1980–1981 był komendantem pierwszego batalionu 345 wydzielonego pułku desantowego w Bagramie. Od 1988 roku uczestniczył w tłumieniu konfliktów na Zakaukaziu. Jako dowódca 106 Tulskiej Dywizji Powietrznodesantowej interweniował zbrojnie w Gruzji, Armenii i Azerbejdżanie.

Podczas puczu Janajewa został skierowany przez zamachowców do tłumienia opozycji w Moskwie. Przeszedł wraz z podległymi mu wojskami na stronę Borysa Jelcyna, co w znaczący sposób przyczyniło się do zakończenia kryzysu politycznego w Związku Radzieckim i otworzyło Jelcynowi drogę do władzy.

Za prezydentury Borysa Jelcyna awansował na stanowisko zastępcy dowódcy Wojsk Powietrznodesantowych Federacji Rosyjskiej. W czerwcu 1992 roku, na zlecenie rządu rosyjskiego, stanął na czele 14 Armii, interweniując podczas wojny domowej w Mołdawii. Grożąc rządom Mołdawii i Rumunii marszem swoich wojsk na Kiszyniów oraz Bukareszt, doprowadził do zawarcia zawieszenia broni i ustanowienia obecnego stanu w Mołdawskiej Republice Naddniestrzańskiej.

Od 1995 roku aktywnie uczestniczył w życiu politycznym Rosji, stając na czele ruchu „Honor i Ojczyzna”. W 1996 roku był kandydatem na prezydenta Federacji Rosyjskiej. Podczas I wojny czeczeńskiej został mianowany sekretarzem Rady Bezpieczeństwa Rosji, reprezentując rząd rosyjski w negocjacjach z powstańcami. Udało mu się doprowadzić do wygaszenia konfliktu w Czeczenii, a także podpisał rozejm w Chasawjurcie wraz z Asłanem Maschadowem. Opuszczając stanowisko sekretarza Rady Bezpieczeństwa, znalazł się w konflikcie z ministrem Anatolijem Kulikowem.

W 1998 roku, dzięki wsparciu finansowemu Borysa Bieriezowskiego, zorganizował kampanię wyborczą i zdobył stanowisko gubernatora Kraju Krasnojarskiego. Jako gubernator był krytykowany za zbyt wystawny styl życia. W konflikcie z lokalną oligarchią doprowadził do aresztowania potentata branży metalowej, Anatolija Bykowa.

Aleksandr Lebied´ zmarł w szpitalu w Tanzybieju w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku lotniczym śmigłowca Mi-8, który wydarzył się 28 kwietnia 2002 w okolicach miasta Abakan w Sajanach.