Aleksandr Iwanczenkow

Aleksandr Siergiejewicz Iwanczenkow

Aleksandr Siergiejewicz Iwanczenkow, w języku rosyjskim Александр Сергеевич Иванченков, urodził się 28 września 1940 roku w Iwantejewce, położonej w obwodzie moskiewskim. Jest inżynierem mechanikiem oraz radzieckim kosmonautą, tytułowanym Lotnikiem Kosmonautą ZSRR.

Wykształcenie i praca zawodowa

W 1958 roku ukończył szkołę średnią w swojej rodzinnej miejscowości Iwantejewka.

W 1963 roku, na koniec roku, rozpoczął pracę jako technik w Specjalnym Biurze Projektowym numer 1 (OKB-1), które obecnie funkcjonuje jako RKK Energia.

W latach 1964-1977 uzyskał dyplom Moskiewskiego Instytutu Lotniczego im. Sergo Ordżonikidze. Po zakończeniu studiów pracował jako inżynier w OKB-1 oraz CKBEM. Jego zadania obejmowały m.in. konstrukcję rakiety nośnej N1 oraz załogowego pojazdu księżycowego. Zajmował się również tworzeniem dokumentacji pokładowej oraz testowaniem systemów załogowych statków kosmicznych. W 1970 roku ukończył kurs programowania komputerowego w Moskiewskim Instytucie Lotniczym.

Kariera kosmonauty i praca w Centrum Przygotowań Kosmonautów

W 1971 roku przeszedł kompleksowe badania w Instytucie Problemów Medyczno-Biologicznych (ИМБП – Институт медико-биологических проблем), gdzie specjalna komisja medyczna uznała go za zdolnego do specjalistycznego treningu dla kandydatów do lotów kosmicznych.

27 marca 1971 roku został przyjęty do oddziału radzieckich kosmonautów i znalazł się w czwartej grupie cywilnych kandydatów biura konstrukcyjnego im. S. Korolowa.

W latach 1973-1975, po zakończeniu podstawowego przeszkolenia, brał udział w radziecko-amerykańskim projekcie ASTP razem z Jurijem Romanienko. W grudniu 1974 roku był dublerem inżyniera pokładowego statku Sojuz 16, który był próbą generalną przed pierwszą wspólną misją załogową obu krajów. Ukończył również przeszkolenie w NASA. W styczniu 1975 roku przydzielono go do trzeciej (rezerwowej) załogi lotu Sojuza 19, a następnie rozpoczął trening do misji na stacji kosmicznej Salut.

W latach 1975-1978, razem z Jurijem Romanienko, przygotowywał się w załodze dublerów do pierwszego załogowego lotu na stację kosmiczną Salut 6. W październiku 1977 roku był dublerem inżyniera pokładowego statku Sojuz 25, którego misja zakończyła się niepowodzeniem. Zdecydowano zatem na przeformowanie załóg, aby w każdej z nich znajdował się kosmonauta z doświadczeniem w lotach kosmicznych. Iwanczenkow trafił do załogi dowodzonej przez Władimira Kowalonoka, będąc dublerem załóg Sojuza-26 (grudzień 1977) i Sojuza 27 (styczeń 1978). Od czerwca do listopada 1978 roku uczestniczył w 140-dniowej misji drugiej stałej załogi Saluta 6.

W latach 1981-1982, we wrześniu 1981 roku, został inżynierem pokładowym podstawowej załogi pierwszej radziecko-francuskiej misji. Pierwotnie dowódcą był Jurij Małyszew, jednak w styczniu 1982 roku zastąpił go Władimir Dżanibekow. Lot odbył się w dniach od 24 czerwca do 2 lipca 1982 roku, a pierwszym francuskim astronautą był Jean-Loup Chrétien.

W latach 1983-1992, brał udział w szkoleniu grupy kosmonautów w programie wahadłowca Buran, gdzie miał być inżynierem pokładowym podczas pierwszego załogowego lotu tego promu, którego dowódcą był Igor Wołk.

3 listopada 1993 roku opuścił oddział kosmonautów, przechodząc na emeryturę.

Po opuszczeniu oddziału kosmonautów

W 1993 roku został zastępcą naczelnika jednego z wydziałów RKK Energia.

Loty załogowe

„Sojuz 29”

Swoją pierwszą misję kosmiczną Iwanczenkow rozpoczął 15 czerwca 1978 roku jako inżynier pokładowy Sojuza 29, którym dowodził Władimir Kowalonok. Dzień później oba statki przycumowały do Saluta 6, gdzie przeszli na pokład. Była to druga stała załoga tej stacji kosmicznej. W trakcie blisko 140-dniowej misji do zespołu orbitalnego dołączyły dwie międzynarodowe załogi programu Interkosmos. W dniach od 28 czerwca do 5 lipca 1978 roku był to Sojuz 30 z radziecko-polską załogą Piotra Klimuka i Mirosława Hermaszewskiego. Z kolei od 27 sierpnia do 3 września 1978 roku ich gośćmi byli Walerij Bykowski oraz Sigmund Jähn. Załoga Saluta 6 oprócz prac remontowych zrealizowała również obszerny program badań i eksperymentów. 29 lipca Aleksandr Iwanczenkow spędził 2 godziny i 20 minut na pracy w przestrzeni kosmicznej. Przedłużenie czasu trwania misji był możliwe dzięki temu, że Bykowski i Jähn wrócili na Ziemię w statku Sojuz 29, pozostawiając stałej załodze stacji kosmicznej Sojuza 31. Lot zakończył się 2 listopada 1978 roku, a kapsuła z załogą wylądowała około 180 km od Dżezkazganu.

„Sojuz T-6”

Po raz drugi wyruszył w kosmos 24 czerwca 1982 roku na pokładzie Sojuza T-6, którym dowodził Władimir Dżanibekow, a kosmonautą badaczem był pierwszy Francuz w kosmosie, Jean-Loup Chrétien. Z powodu awarii komputera pokładowego, Dżanibekow musiał przeprowadzić ręczne cumowanie do stacji. Po przejściu całej trójki na pokład kompleksu orbitalnego, rozpoczęli wykonywanie zadań przewidzianych programem lotu, wspierani przez drugą stałą załogę Saluta 7 – Anatolija Bieriezowoja oraz Walentina Lebiediewa. Większość przeprowadzonych wtedy eksperymentów dotyczyła medycyny. 2 lipca 1982 roku lądownik z kosmonautami osiadł na Ziemi około 65 km od miasta Arkałyk.