Aleksandr Aleksandrowicz Guzowski (ros. Александр Александрович Гузовский, ur. 3 marca?/16 marca 1904 w Jekaterynodarze, zm. w kwietniu 1986 w Moskwie) był funkcjonariuszem radzieckich służb specjalnych oraz pułkownikiem.
Życiorys
W okresie od maja do października 1919 roku pracował w fabryce w Taszkencie, a następnie w turkmeńskim centrum prasowym w tym samym mieście. Od maja 1920 roku był szyfrantem w Taszkencie, a od października 1922 do września 1923 roku pełnił tę samą funkcję w Ludowym Komisariacie Spraw Zagranicznych ZSRR w Moskwie. Od sierpnia 1922 roku był członkiem RKP(b), a od września 1923 do grudnia 1924 roku pracował jako szyfrant w Ambasadzie ZSRR w Turcji. Następnie, od grudnia 1924 do czerwca 1925 roku, był szyfrantem w Konsulacie Generalnym ZSRR w Stambule, a od września 1925 do czerwca 1929 roku studiował na Wydziale Bliskowschodnim Moskiewskiego Instytutu Orientalistyki. W grudniu 1928 roku rozpoczął pracę jako funkcjonariusz OGPU, a od października 1929 do grudnia 1930 roku był sekretarzem zarządu Konsulatu ZSRR w Karsie (Turcja). Od grudnia 1930 do marca 1931 roku był w rezerwie OGPU ZSRR, a od marca 1931 do maja 1933 roku pracował jako wicekonsul w Konsulacie Generalnym ZSRR w Trabzonie. Po ponownym pobycie w rezerwie OGPU od maja do lipca 1933 roku, od 20 lipca do listopada 1933 pełnił funkcję pełnomocnika Oddziału 3 Wydziału Specjalnego OGPU ZSRR. Następnie, od listopada 1933 do stycznia 1934 roku, był kierownikiem wydziału w Ludowym Komisariacie Przemysłu Ciężkiego ZSRR, a od 15 stycznia do 10 lipca 1934 roku pełnomocnikiem operacyjnym Oddziału 4 Wydziału Specjalnego OGPU ZSRR.
Od 10 lipca 1934 do 23 czerwca 1935 roku był pełnomocnikiem operacyjnym Oddziału 3 Wydziału Specjalnego GUGB NKWD ZSRR, a od 23 czerwca 1935 do 5 września 1936 roku – pełnomocnikiem operacyjnym Oddziału 6 tego samego wydziału. Następnie pracował jako pomocnik szefa Oddziału 5 Wydziału Specjalnego GUGB NKWD ZSRR. Od kwietnia do 1 listopada 1938 roku był szefem Oddziału 2 Wydziału 3 Zarządu 1 NKWD ZSRR, uzyskując stopień starszego porucznika bezpieczeństwa państwowego. Od 1 listopada 1938 do 27 lutego 1941 roku pełnił funkcję szefa Oddziału 2 Wydziału 3 GUGB NKWD ZSRR, a 24 września 1940 roku został mianowany kapitanem bezpieczeństwa państwowego. Od 27 czerwca do 12 sierpnia 1941 roku był szefem Wydziału 2 Zarządu 2 NKGB ZSRR, a od 12 sierpnia 1941 do 16 maja 1943 roku – szefem Wydziału 2 Zarządu 2 NKWD ZSRR. W tym czasie, 11 lutego 1943 roku awansował na podpułkownika, a 23 lutego 1943 roku na pułkownika bezpieczeństwa państwowego. Od 16 maja do 15 listopada 1943 roku był szefem Wydziału 9 Zarządu 2 NKGB ZSRR.
W okresie od października 1943 do 24 października 1944 roku był I sekretarzem Ambasady ZSRR przy Francuskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego w Algierze, a następnie, od 24 października 1944 do 18 lipca 1945 roku, I sekretarzem Ambasady ZSRR we Francji. Od 18 lipca 1945 do 4 kwietnia 1946 roku był radcą Ambasady ZSRR we Francji, a od kwietnia 1946 do stycznia 1947 roku pozostawał w dyspozycji MGB ZSRR, a później został zwolniony. Po tym czasie pracował w Komitecie ds. Kultury Fizycznej i Sportu przy Radzie Ministrów ZSRR oraz w Wydawnictwie Literatury Zagranicznej.
W maju 1952 roku został aresztowany i przetrzymywany do sierpnia 1954 roku, po czym został rehabilitowany. Po uwolnieniu pracował jako starszy redaktor w Wydawnictwie Literatury Zagranicznej, a później w wydawnictwie „Progress”. W sierpniu 1980 roku przeszedł na emeryturę.
Odznaczenia
- Order Czerwonego Sztandaru (5 listopada 1944)
- Order Czerwonej Gwiazdy (dwukrotnie – 20 września 1943 i 4 grudnia 1945)
- Order „Znak Honoru” (26 kwietnia 1940)
- Odznaka „Honorowy Funkcjonariusz Czeki/GPU (XV)” (9 maja 1938)
- Odznaka „50 Lat Członkostwa w KPZR” (18 marca 1982)
- I 7 medali.
