Aleksandr Gurjanow

Aleksandr Gurjanow

Aleksandr Gurjanow (ros. Александр Э. Гурьянов), urodzony 10 października 1950 roku w Moskwie, to rosyjski fizyk oraz historyk, który zajmuje się badaniem problematyki zesłań i w więzieniach ludności polskiej w okresie ZSRR. Obecnie jest pracownikiem Stowarzyszenia „Memoriał”.

Życiorys

Gurjanow wychował się w Polsce jako syn architekta Edmunda Goldzamta. W 1968 roku zdobył pierwsze miejsce w 11. Olimpiadzie Astronomicznej oraz ukończył VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (1968/1969), a w 1975 roku uzyskał dyplom z astronomii na Wydziale Fizyki Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego. W roku 1985 obronił pracę doktorską. W latach 1978-1993 pracował jako naukowiec w Instytucie Fizyki Atmosfery Rosyjskiej Akademii Nauk (do 1991 roku – Akademii Nauk ZSRR).

W 1993 roku dołączył do moskiewskiej placówki badawczo-oświatowej Stowarzyszenia „Memoriał”, gdzie pracuje w Ośrodku Badań, Informacji i Upowszechniania. Jest koordynatorem Komisji Polskiej tego stowarzyszenia oraz autorem wielu publikacji dotyczących sowieckich represji wobec Polaków. Współredagował i był współautorem pracy „Represje przeciw Polakom i obywatelom polskim”, wydanej w Moskwie, a także serii tomów „Indeks Represjonowanych”, publikowanych przez Ośrodek „Karta” w Warszawie. Z ramienia „Memoriału” podejmował działania na rzecz sądowej rehabilitacji ofiar zbrodni katyńskiej, a po oddaleniu przez rosyjski sąd pozwów „Memoriału” występował jako obserwator w procesach przed sądami w Rosji, które były prowadzone przez rodziny poszkodowanych.

Publikacje (wybór)

  • Gurjanow A., 1994, „Cztery deportacje”, „Karta. Niezależne pismo historyczne”, nr 12, s. 114–136
  • А.Э. Гурьянов, 1997, „Польские спецпереселенцы в СССР в 1940–1941 г.г.” W zbiorze: Репрессии против поляков и польских граждан, wyd. 1, М., «Звенья», str. 121–122
  • А.Э. Гурьянов, 1997, „Масштабы депортации населения в глубь СССР в мае–июне 1941 г.” W zbiorze: Репрессии против поляков и польских граждан, wyd. 1, М., «Звенья», str. 137–
  • А.Э. Гурьянов (red.), 2015, „Убиты в Катыни : книга памяти польских военнопрлённых – uzników Козельskiego лагеря НКВД, расстрелянных по решению Политбюро СК ВКР(б) от 5 марта 1940 года”. «Звенья»
  • А.Э. Гурьянов (red.), 2019, „Убиты в Калинине, захоронены в Медном : książka pamięci polskich военнопрлённых – uzników Осташskiego лагеря НКВД СССР, расстрелянных по решению Политбюро СК ВКР(б) от 5 марта 1940 года”. «Мемориал», T. 1-3
  • Gurjanow A. (red.), 2003-2006, „Deportowani w obwodzie archangielskim. Cz. 1-4”, „Memoriał”, Fundacja Ośrodka KARTA

Odznaczenia i nagrody

  • Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej – 2010
  • Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej – 2003
  • Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” – 2010
  • Medal świętego Jerzego – 2010, za pracę na rzecz ujawnienia faktów dotyczących zbrodni katyńskiej
  • Nagroda imienia Stefanii Światłowskiej od VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie.

Przypisy

Bibliografia

  • Strona IPN z krótkim biogramem
  • Katyń ma być tajny. Gazeta Wyborcza 15 X 2008
  • Katyń: polscy szpiedzy i terroryści. Gazeta Wyborcza 25 X 2008
  • „Coś trudnego do ogarnięcia”, rozmowa Jana Strękowskiego z Aleksandrem Gurjanowem, [w:] Polska w oczach cudzych, J. Strękowski, R. Januszewski, Ossolineum 2003
  • Aleksander Gurianow, „Польские спецпереселенцы в Архангельской, Кировской областях и Коми АССР в 1940-1941 гг”
  • Andrzej Tadeusz Kijowski, „Opis obyczajów w 15-leciu międzysojuszniczym 1989–2004”, Wydawnictwo AnTraKt, 2010, tom I, Odsłanianie dramatu, rozdz. „Saszka” (Aleksander Gurjanow), ISBN 978-83-923292-6-8
Przeczytaj u przyjaciół: