Aleksandr Borisowicz Gradski (ros. Алекса́ндр Бори́сович Гра́дский, właściwie Aleksandr Borisowicz Fradkin, ur. 3 listopada 1949 w Kopiejsku, zm. 28 listopada 2021 w Moskwie) – był radzieckim oraz rosyjskim piosenkarzem, pieśniarzem, poetą, autorem tekstów, kompozytorem i gitarzystą. Otrzymał tytuł Ludowego Artysty Federacji Rosyjskiej.
Życiorys
Był synem inżyniera Borisa Abramowicza Fradkina oraz aktorki Tamary Pawłownej Gradskiej. Do 14. roku życia nosił nazwisko ojca, jednak po śmierci matki w 1963 roku przyjął nazwisko matki.
W 1965 roku był jednym z założycieli zespołu Sławian (Славяне), który był jednym z pierwszych radzieckich zespołów rockowych. Grupa rozpadła się w 1966 roku, a Gradski dołączył do zespołu Skomorochi (Скоморохи). Współpracował z zespołami Los Panczos (Лос Панчос) i Skify (Скифы), a także występował z grupą polskich studentów w Moskwie pod nazwą Tarakany, wykonując utwory Elvisa Presleya. Współpracował również z reżyserem Andriejem Michałkowem-Konczałowskim przy filmie „Romanca o zakochanych” z 1974 roku, do którego skomponował muzykę oraz wykonywał partie wokalne.
Dorobek kompozytorski Gradskiego obejmuje muzykę do 40 filmów fabularnych, dwie opery rockowe oraz 15 albumów długogrających.
W latach 2012–2015 oraz w 2017 roku był jurorem w programie Gołos (rosyjska wersja The Voice).
Twórczość
Dyskografia
1972: Как прекрасен этот мир (Kak priekrasien etot mir)
1973: Поёт Александр Градский (Pojot Aleksandr Gradskij)
1974: Romanca o zakochanych (Romans o wlublonnych)
1976: Александр Градский поёт песни из кинофильма «Солнце, снова солнце» (Aleksandr Gradskij pojot piesni iz kinofilma „Sołnce, snowa sołnce”)
1977: Александр Градский поёт песни из кинофильма «Моя любовь на третьем курсе» (Aleksandr Gradskij pojot piesni iz kinofilma „Moja lubow´ na trietjem kursie”)
1978: Александр Градский и ансамбль «Скоморохи» (Aleksandr Gradskij i ansambl „Skomorochi”)
1979: Поёт Александр Градский (Pojot Aleksandr Gradskij)
1979: Только ты верь мне (Tolko ty wier´ mnie)
1980: Русские песни (Russkije piesni)
1980: Нам не жить друг без друга (Nam nie żyt´ drug biez druga)
1981: Птица счастья (Ptica sczastja)
1984: Сама жизнь (Sama żyzń)
1985: Стадион (Stadion, rock-opera)
1986: Звезда полей (Zwiezda polej)
1987: Сатиры (Satiry)
1987: Давайте начнём (Dawajtie naczniom)
1987: Утопия Александра Градского (Utopija Aleksandra Gradskogo)
1987: Размышления шута (Razmyszlennaja szuta)
1988: Флейта и рояль (Flejta i rojal)
1988: Ностальгия (Nostalgija)
1988: Человек (Czełowiek)
1989: Монте-Кристо (Monte-Kristo)
1989: Концерт-сюита (Koncert-siuita)
1990: Экспедиция (Ekspiedicyja)
1991: Metamorfhoses
1994: Несвоевременные песни (Nieswojewriemiennyje piesni)
1994: Фрукты с кладбища (Frukty s kładbiszcza)
1995: The fruits from the cemetery
1996: ЖИВьЁМ в «России» (ŻYWJOM w „Rossii”)
1996: Золотое старьё (Zołotoje starjo)
1996: Коллекция Александра Градского (Kollekcyja Aleksandra Gradskogo)
1997: Легенды русского рока. Александр Градский и группа «Скоморохи» (Legiendy russkogo roka. Aleksandr Gradskij i gruppa „Skomorochi”)
2000: ЖИВьЁМ в «России» — 2 (ŻYWJOM w „Rossii”-2)
2003: Хрестоматия (Chriestomatija)
2003: Песни для Иры (Piesni dla Iry)
2004: ЖИВьЁМ в «России»-2. Юбилейный видеоконцерт (ŻYWJOM w „Rossii”-2. Jubilejnyj widieokoncert)
2009: Мастер и Маргарита (Mastier i Margarita, rock-opera)
2010: ЖИВьЁМ в «России». Юбилейный видеоконцерт (ŻYWJOM w „Rossii”. Jubilejnyj widieokoncert)
2010: Антиперестроечный блюз (Antipieriestrojecznyj bluz)
2011: «Избранное» Александра Градского („Izbrannoje” Aleksandra Gradskogo)
2011: Неформат (Nieformat)
2014: Концерт-2010 (Koncert-2010)
2014: Романсы (Romansy)
Życie prywatne
Gradski był czterokrotnie żonaty. Z trzeciego małżeństwa z Olgą Siemionowną Gradską miał dwoje dzieci: syna Daniiła oraz córkę Mariję. Od 2003 roku był w związku z Mariną Kotaszenko, z którą miał dwóch synów, Aleksandra i Iwana. Zmarł i został pochowany na Cmentarzu Wagańkowskim w Moskwie.
Przypisy
Bibliografia
Евгений Ю. Додолев, Насравший в вечность
Profil Gradskiego na peoples.ru
Aleksandr Gradski w bazie IMDb (ang.)
