Aleksandr Fiodorowicz Goedicke
Aleksandr Fiodorowicz Goedicke (ros. Александр Фёдорович Гедике), znany także jako Gedike, przyszedł na świat 20 lutego?/4 marca 1877 roku w Moskwie, a zmarł 9 lipca 1957 roku w tym samym mieście. Był to rosyjski kompozytor, organista oraz pianista.
Życiorys
Aleksandr pochodził z rodziny o niemieckich korzeniach, która osiedliła się w Rosji wiele lat wcześniej. Jego dziadek, Karł Andriejewicz, był organistą w jednym z katolickich kościołów w Moskwie, a jego ojciec, Fiodor Karłowicz Goedike (1839–1916), również pracował w tym samym kościele, pełniąc dodatkowo rolę wykładowcy w Konserwatorium w latach 1880–1916.
W 1898 roku Aleksandr ukończył Konserwatorium Moskiewskie, gdzie kształcił się w grze na fortepianie pod okiem A. Galliego, P. Pabsta i W. Safonowa, a także studiował teorię muzyki i kompozycję pod przewodnictwem A. Arienskiego, N. Ładuchina i G. Koniusa. Jako młody kompozytor, w wieku 23 lat, zdobył nagrodę na Międzynarodowym Konkursie im. Antona Rubinsteina w Wiedniu za swoje dzieło Konzertstück na fortepian i orkiestrę (wykonane przez niego samego), I Sonatę skrzypcową oraz inne utwory fortepianowe.
Od 1909 roku był wykładowcą w Konserwatorium Moskiewskim. Na początku uczył gry na fortepianie, od 1919 roku kierował katedrą kameralistyki, a od 1923 prowadził klasę organów. W międzyczasie koncertował jako organista. W 1940 roku uzyskał tytuł doktora w dziedzinie sztuki, w 1946 roku otrzymał tytuł Ludowego Artysty RFSRR, a w 1947 roku nagrodę państwową za działalność wykonawczą.
Był również laureatem Nagrody Stalinowskiej. Jego ostatnim miejscem spoczynku jest Cmentarz Wwiedieński.
Twórczość
Dorobek kompozytorski Goedickego ściśle nawiązuje do tradycji rosyjskiego folkloru. W swoich opracowaniach rosyjskich pieśni umiejętnie wykorzystywał polifonię oraz wariacyjne przetwarzanie melodii. W muzyce instrumentalnej dostrzegalne są silne wpływy J.S. Bacha, szczególnie w zakresie klarownej formy oraz toccatowych finałów, a także w pieśniach, gdzie również uwidacznia się jego skłonność do techniki polifonicznej i wariacyjnej. Goedicke był zapalonym propagatorem muzyki Bacha w Związku Radzieckim, wykonując wszystkie jego utwory organowe.
Wybrane kompozycje
- Konzertstück D-dur na fortepian i orkiestrę op. 11 (1900)
- Koncert na organy i orkiestrę kameralną op. 35 (1927)
- Koncert na trąbkę b-moll op. 41 (1930)
- Etiuda koncertowa g-moll na trąbkę op. 49 (1948)
Przypisy
Bibliografia
Alicja Jarzębska: Gedike Aleksandr Fiodorowicz. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 3: EFG część biograficzna. Kraków: PWM, 1987. ISBN 83-224-0344-5. (pol.).
Galina Grigor’yeva: Gedike [Goedicke], Aleksandr Fyodorovich. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. G. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
