Aleksandr Prokopjewicz Gabyszew
Aleksandr Prokopjewicz Gabyszew (ros. Александр Прокопьевич Габышев; jakuc. Ойуун Һааска – Ojuun Ḥaaska; urodzony 22 listopada 1968) to rosyjski szaman oraz więzień polityczny narodowości jakuckiej.
Życiorys
Gabyszew przyszedł na świat 22 listopada 1968 roku w Jakucji, będąc częścią społeczności Jakutów. Posiada wykształcenie w dziedzinie historii, jednak z wyboru pracował jako robotnik. Już na początku lat 90. XX wieku zaczął zgłębiać tajniki szamanizmu. Po stracie żony odczuwał głęboką pustkę, co skłoniło go do zamieszkania w lesie, gdzie odkrył, że jego przeznaczeniem jest zostać szamanem, który ma egzorcyzmować prezydenta Rosji, Władimira Putina. Gabyszew uznał Putina za demona i planował pokojowo dotrzeć do Moskwy, aby przeprowadzić rytuał na placu Czerwonym. W marcu 2019 roku rozpoczął pieszą podróż w kierunku Moskwy, oddalonej o ponad 8000 km.
Podczas jego wędrówki pojawiło się wiele relacji w sieci, a dzięki wsparciu opozycyjnych mediów zyskał liczne grono zwolenników, którzy dołączyli do jego marszu przeciwko Putinowi – Gabyszewowi towarzyszyło kilkadziesiąt osób. Pod koniec sierpnia 2019 roku dotarł do Ułan Ude, gdzie został przyjęty przez grupę szamanów sprzyjających Putinowi, którzy bezskutecznie nakłaniali go do porzucenia planów obalenia prezydenta. W połowie września tego samego roku Federalna Służba Bezpieczeństwa umieściła Gabyszewa, który pokonał już około 3000 km, na liście poszukiwanych, a kilka dni później jego oboz został zaatakowany przez kilkudziesięciu funkcjonariuszy policji. Gabyszew został przewieziony z powrotem do Jakucka i umieszczony w klinice psychiatrycznej, gdzie w październiku 2019 roku uznano go za osobę chora psychicznie.
W grudniu 2019 roku ogłosił kolejny zamiar wyruszenia w drogę do Moskwy, jednak dwa dni później został aresztowany za niewykonanie poleceń policji. Jego adwokat zaskarżył to aresztowanie do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wiosną 2020 roku Gabyszew ogłosił nowy marsz do Moskwy, jednak ta zapowiedź spotkała się z kolejną obławą, która doprowadziła do jego przymusowego skierowania do Jakuckiej Republikańskiej Kliniki Neuropsychiatrycznej. W akcji zatrzymania 12 maja uczestniczyli pracownicy kliniki oraz co najmniej 20 funkcjonariuszy Rosgwardii. Chociaż zgodnie z przepisami przymusowa hospitalizacja wymaga zatwierdzenia przez sąd w ciągu 48 godzin, decyzję w jego sprawie podjęto po 3 tygodniach. Stowarzyszenie Memoriał uznało Gabyszewa za w więźnia politycznego. Z przymusowego osadzenia został zwolniony w lipcu tego samego roku.
W połowie stycznia 2021 roku Gabyszew ogłosił plany kolejnej próby dotarcia do Moskwy, tym razem zamierzając wjechać do stolicy na białym koniu. Niestety, ponownie został skierowany do kliniki psychiatrycznej. W akcji zatrzymania 27 stycznia 2021 roku brało udział około 50 policjantów, a podczas zatrzymania miała miejsce rzekoma walka, w której Gabyszew miał używać pogrzebacza i włóczni, raniąc jednego z policjantów w nogę. Ten zarzut stał się podstawą wszczęcia postępowania karnego o atak na funkcjonariusza, co doprowadziło do umieszczenia Gabyszewa w szpitalu psychiatrycznym z intensywnym monitoringiem. Dwa dni po jego uwięzieniu apel o jego zwolnienie podpisało 19 znanych osobistości, w tym noblistka Swietłana Aleksiejewicz, pisarz Aleksandr Gelman, poeta Lew Rubinsztejn, krytyk filmowy Anton Dolin, aktorka Jelena Korieniewa oraz polityk Lew Szlosberg. W przeciwieństwie do wcześniejszych zatrzymań, w 2021 roku zaczęto podawać mu duże dawki leków przeciwpsychotycznych, co wywoływało u niego liczne działania niepożądane.
Od tego czasu pozostaje pozbawiony wolności.
