Aleksandr Aleksandrowicz Friedman
Aleksandr Aleksandrowicz Friedman, znany również jako Friedmann (ros. Александр Александрович Фридман), urodził się 4 czerwca?/16 czerwca 1888 roku w Sankt Petersburgu, a zmarł 16 września 1925 roku w tym samym mieście. Był to rosyjski naukowiec, który specjalizował się w matematyce, meteorologii, fizyce oraz kosmologii. W 1918 roku objął stanowisko profesora na Uniwersytecie w Permie, a od 1920 roku wykładał w Piotrogrodzie.
Życiorys
Swój pierwszy artykuł naukowy dotyczący teorii liczb Bernoulliego opublikował w ostatniej klasie liceum w 1906 roku. W tym samym roku rozpoczął studia z zakresu matematyki na Uniwersytecie Petersburskim. Po ich ukończeniu w 1910 roku, podjął pracę jako wykładowca zarówno na tej uczelni, jak i w Instytucie Górniczym. Od 1913 roku jego zainteresowania skupiły się na meteorologii. W wyniku wybuchu I wojny światowej wstąpił do lotnictwa, gdzie za swoje liczne loty obserwacyjne oraz udane bombardowania otrzymał Order św. Jerzego. Po wojnie kontynuował wykłady na uczelniach w Permie i Piotrogrodzie, a od 1920 roku pracował w Głównym Laboratorium Fizycznym, które zajmowało się fizyką atmosfery oraz geofizyką. W 1925 roku objął stanowisko dyrektora tego laboratorium. W lipcu 1925 roku, podczas lotu balonem badawczym, osiągnął rekordową wysokość 7400 m. Zmarł na tyfus brzuszny.
W swoich badaniach koncentrował się na problemach kosmologicznych w kontekście ogólnej teorii względności. Był także twórcą tzw. meteorologii dynamicznej, w której analizował zagadnienia związane z turbulencjami w atmosferze oraz powstawaniem i fizyką wichrów. Uznawany jest za jednego z pierwszych astrofizyków, którzy postulowali model Wielkiego Wybuchu w ewolucji Wszechświata.
Odznaczenia
- Order Świętego Włodzimierza IV klasy
- Krzyż Zasługi Wojskowego Orderu Świętego Jerzego
- Broń Złota „Za Waleczność”
Zobacz też
- równania Friedmana – podstawowe równania kosmologii relatywistycznej
- wszechświat Friedmana – model kosmologiczny Wszechświata
- metryka Friedmana-Lemaître’a-Robertsona-Walkera – metryka Riemanna, reprezentująca jednorodny, izotropowy Wszechświat
Przypisy
Linki zewnętrzne
Alexandr Alexandrovich Friedmann w bazie Mathematics Genealogy Project (ang.) [dostęp 2021-10-30].
