Aleksandr Siemionowicz Fieklisow
Aleksandr Siemionowicz Fieklisow (znany również jako Aleksandr Fomin, ur. 24 lutego?/9 marca 1914 w Moskwie, zm. 26 października 2007 tamże) – pułkownik, funkcjonariusz oraz agent wywiadu radzieckiego, a także dyplomata, który pełnił funkcję rezydenta Pierwszego Zarządu Głównego Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego w Ambasadzie ZSRR w Waszyngtonie w latach 1960-1964. Został odznaczony tytułem Bohatera Federacji Rosyjskiej w 1996 roku.
Życiorys
Swoją karierę w wywiadzie rozpoczął w czerwcu 1939 roku. Od lutego 1941 roku pełnił rolę rezydenta wywiadu INO Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych / INU NKGB w Konsulacie Generalnym ZSRR w Nowym Jorku. Istnieją informacje, które powołują się na jego oświadczenia z 1996 roku, że w tym okresie zwerbował Juliusa Rosenberga.
Po powrocie do ZSRR w październiku 1946 roku, pracował w centrali Pierwszego Zarządu Głównego Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego. W sierpniu 1947 roku został zastępcą rezydenta Komitetu Informacji w ambasadzie ZSRR w Londynie. Po powrocie do Związku Radzieckiego w 1950 roku objął stanowisko zastępcy szefa II Departamentu (wywiad przeciwko Wielkiej Brytanii) Pierwszego Zarządu Komitetu Informacji. W połowie 1950 roku został szefem II Departamentu I Zarządu KI. Następnie, w listopadzie 1951 roku, po likwidacji Komitetu Informacji i przejęciu wywiadu zagranicznego przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR, stanął na czele Wydziału ds. Wielkiej Brytanii I Zarządu Głównego MGB. W wrześniu 1952 roku przyjechał do Warszawy, aby przejąć od polskiego kontrwywiadu ważnego szpiega Harry’ego Houghtona, który był wówczas obsługiwany przez Wydział II Departamentu I MBP pod pseudonimem „Miron”. Po podjęciu decyzji o jego przejęciu przez wywiad radziecki (pod polską flagą), oficerem prowadzącym został Fieklisow, a Houghton otrzymał nowy pseudonim „Szach”.
Po likwidacji MGB w 1953 roku i przejęciu jego zadań przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, 25 czerwca został skierowany na stanowisko zastępcy głównego doradcy MWD ds. wywiadu w Czechosłowacji. Po utworzeniu Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego w 1954 roku, w grudniu 1955 roku objął stanowisko szefa I Wydziału (wywiad przeciwko USA) Pierwszego Zarządu Głównego KGB.
W sierpniu 1960 roku został wysłany do Waszyngtonu jako rezydent Pierwszego Zarządu Głównego Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego, gdzie przebywał do 1964 roku.
Po powrocie do kraju, pracował w Pierwszym Zarządzie Głównym jako wyższy oficer centrali. W 1968 roku został zastępcą komendanta Szkoły nr 101 Pierwszego Zarządu Głównego Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego. Od 1974 roku był w rezerwie KGB, a od 1986 roku przeszedł na emeryturę.
Odznaczenia
- Bohater Federacji Rosyjskiej (15 czerwca 1996)
- Order Wojny Ojczyźnianej II klasy
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy (dwukrotnie)
- Order Czerwonej Gwiazdy (dwukrotnie)
- Order „Znak Honoru”
- Medal „Za zasługi bojowe”
- I inne.
Przypisy
Bibliografia
Leszek Pawlikowicz, Tajny front zimnej wojny. Uciekinierzy z polskich służb specjalnych 1956-1964, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2004, ISBN 83-7399-074-7.
Nigel West & Oleg Tsarev, Klejnoty koronne: Brytyjskie tajemnice z archiwów KGB, Wydawnictwo Magnum 2000 (ISBN 83-85852-45-X)
