Aleksandr Czikałow

Aleksandr Fiodorowicz Czikałow

Aleksandr Fiodorowicz Czikałow, ros. Александр Федорович Чикалов (urodzony 25 grudnia 1902 roku w Kowrowie, zmarły ?) był radzieckim d działaczem komunistycznym, wojskowym oraz kierownikiem kontrwywiadu Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji pod koniec II wojny światowej.

Po ukończeniu szkoły realnej, rozpoczął pracę w warsztatach kolejowych. W lecie 1917 roku przyjechał do swojej rodziny na Syberię, a następnie osiedlił się w Kurganie, gdzie podjął naukę w gimnazjum. Równocześnie angażował się w działalność rewolucyjną. W jesieni 1919 roku wstąpił do wojsk bolszewickich, służąc w Pułku Kawalerii im. Proletariatu Piotrogradzkiego. Po demobilizacji w maju 1921 roku, objął stanowisko sekretarza rajkoma komsomołu w Kurganie. Na początku 1922 roku przeniósł się do Moskwy. Wiosną 1923 roku wstąpił do Rosyjskiej Partii Komunistycznej (bolszewików) i wkrótce został zmobilizowany do Armii Czerwonej. Służył w wojskach pogranicznych OGPU, głównie na granicy z Polską, osiągając stanowisko zastępcy szefa oddziału pogranicznego.

W międzyczasie ukończył wyższą szkołę wojsk NKWD oraz akademię wojskową im. Frunze. W latach 30. był wysyłany do Chin, a następnie do Mongolii. W 1937 roku został aresztowany przez NKWD, ale po sześciu miesiącach odzyskał wolność. W 1939 roku powrócił do służby w Armii Czerwonej jako wykładowca w wojskowej szkole NKWD. W 1940 roku brał udział w wojnie zimowej. Po ataku Niemiec na ZSRR 22 czerwca 1941 roku, został skierowany na Kaukaz, gdzie uczestniczył w formowaniu dywizji NKWD specjalnego przeznaczenia. Krótko potem wysłano go do Iranu, a po powrocie do Moskwy objął stanowisko oficera sztabu ochrony miasta.

Od stycznia 1942 roku pełnił obowiązki szefa sztabu 19 Brygady Przeciwpancernej Frontu Południowego. W czerwcu tego samego roku został oddelegowany do Głównego Zarządu Wywiadowczego Armii Czerwonej, gdzie od lipca prowadził działania wywiadowczo-sabotażowe na tyłach wojsk niemieckich. W listopadzie 1943 roku trafił do niewoli, gdzie skazano go na karę śmierci. Jako były funkcjonariusz służb bezpieczeństwa, przewieziono go do Berlina, gdzie osadzono w specjalnym obozie w rejonie Królewca. Jesienią 1944 roku wstąpił do nowo formowanych Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji, gdzie objął stanowisko szefa kontrwywiadu sztabu Sił Zbrojnych KONR.

Po zakończeniu wojny uniknął repatriacji do ZSRR i nawiązał współpracę z amerykańskimi służbami specjalnymi. Mieszkał w zachodnich Niemczech pod fałszywym nazwiskiem Igor Ałmazow. W 1947 roku został aresztowany przez Amerykanów, a w 1948 roku skazany na 17 lat więzienia. Po pięciu miesiącach został wypuszczony na wolność, a w 1949 roku został schwycony przez Sowietów. W sierpniu 1950 roku stanął przed sądem, a dalsze jego losy pozostają nieznane.

Bibliografia

Wasilij J. Zwiagincew, Трибунал для Героев, 2005

Przeczytaj u przyjaciół: