Aleksandr Nikołajewicz Czeriepnin (ros. Алекса́ндр Никола́евич Черепни́н, urodzony 9 stycznia?/21 stycznia 1899 roku w Petersburgu, zmarł 29 listopada 1977 roku w Paryżu) był rosyjskim kompozytorem, pianistą oraz dyrygentem.
Życiorys
Wywodził się z renomowanej rodziny Czeriepninów. Jego ojciec, Nikołaj, który był uczniem Nikołaja Rimskiego-Korsakowa, również zajmował się kompozycją i dyrygenturą. Jego synowie, Siergiej i Iwan, również zostali kompozytorami, a wnuki Iwana – Siergiej i Stefan – kontynuowały tę tradycję.
W 1921 roku osiedlił się w Paryżu, gdzie ukończył studia muzyczne pod kierunkiem Isidora Philippa (fortepian) oraz Paula Vidala (kompozycja). W latach 1934–1937 odbył dwie podróże do Chin i Japonii. W okresie 1949–1969 pełnił funkcję profesora na Uniwersytecie DePaul w Chicago. Początkowo inspirowany muzyką Siergieja Prokofjewa oraz Siergieja Rachmaninowa, opracował własny system modalny oraz unikalną 9-stopniową skalę muzyczną. Tworzył utwory orkiestrowe, kameralne, fortepianowe, kantaty, pieśni chóralne i solowe, a także opery oraz balety, w tym Ajanta’s Frescoes z 1923 roku.
Wybrane kompozycje
(na podstawie materiałów źródłowych)
Utwory orkiestrowe
- I symfonia, 1927
- Magna Mater, 1927
- II symfonia, 1951
- III symfonia, 1952
- Suita, 1953
- IV symfonia, 1957
- Divertimento, 1957
- suita Georgiana, 1959
- Symphonic Prayer, 1959
- Russian sketches, 1971
Utwory na instrumenty solowe i orkiestrę
- I koncert fortepianowy, 1920
- Rhapsodie georgienne na wiolonczelę i orkiestrę, 1922
- II koncert fortepianowy, 1923
- Concerto da camera na flet, skrzypce i orkiestrę kameralną, 1924
- III koncert fortepianowy, 1932
- Suite georgienne na fortepian i orkiestrę smyczkową, 1938
- IV koncert fortepianowy, 1947
- Koncert na harmonijkę ustną i orkiestrę, 1953
- V koncert fortepianowy, 1963
- VI koncert fortepianowy, 1965
Utwory kameralne
- I kwartet smyczkowy, 1922
- II kwartet smyczkowy, 1926
- Kwintet fortepianowy, 1927
- Duo na skrzypce i wiolonczelę, 1932
- Sonatina sportiva na saksofon i fortepian, 1939
- Sonata da chiesa na wiolę da gamba i organy lub na flet, zespół smyczkowy i klawesyn, 1966
- Kwintet na instrumenty dęte blaszane, 1972
- Kwintet na instrumenty dęte drewniane, 1976
- Duo na 2 flety, 1977
Przypisy
Bibliografia
Maciej Negrey: Czeriepnin Aleksandr. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 2: CD część biograficzna. Kraków: PWM, 1984. ISBN 83-224-0223-6. (pol.).
Enrique Alberto Arias: Tcherepnin. (2) Tcherepnin, Alexander (Nikolayevich). W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. T. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
Phillip Ramey: Alexander Tcherepnin (1899-1977). tcherepnin.com. [dostęp 2015-02-19]. (ang.).
Александр Николаевич Черепнин – Symphony No. 4 / Suite Op. 87 / Russian Dances. intoclassics.net. [dostęp 2015-02-19]. (ros.).
Linki zewnętrzne
